افزایش فرصت‌های شغلی و جایگاه اجتماعی مطلوب با یادگیری زبان فرانسه

در گفت‌وگو با پیشتاز عنوان شد؛

خبرگزاری علم و فناوری پیشتاز؛ زبان فرانسه، زبانی که روزبه‌روز به تعداد علاقه‌مندان و متقاضیان آن افزوده می‌شود. زبانی که اکنون حدود ۲۹ کشور در جهان به این زبان صحبت کرده و یکی از 6 زبان رسمی سازمان ملل متحد، یکی از دو زبانِ کاری این سازمان همراه با انگلیسی و زبان کاری یا رسمی سازمان‌های متعدد بین‌المللی یا محلی، ازجمله، اتحادیه اروپا است. زبانی که پس از انگلیسی، یکی از مهم‌ترین زبان‌های دیپلماتیک به شمار رفته و الزام یادگیری آن روزبه‌روز در جوامع نمود بیشتری پیدا می‌کند.

شادی خاتمی، دکتری زبان و ادبیات فرانسه، عضو هیئت علمی و مدیر گروه رشته زبان فرانسه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) که از سال ۱۳۸۲ به‌عنوان عضو هیئت علمی در این دانشگاه مشغول تدریس است در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری پیشتاز به معرفی بیشتر و بهتر این رشته پرداخته که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

پیشتاز: درباره رشته تحصیلی خود و جذابیت‌های آن توضیح دهید.

خاتمی: از آنجایی که زبان فرانسه از دیرباز در کشور مورد استفاده بوده، حتی گرامر زبان فارسی نیز در ارتباط تنگاتنگ با گرامر زبان فرانسه بوده و با علم به اینکه فارسی زبان شعر و شکر است، عجیب نیست که ادبیات فرانسه برای فارسی‌زبانان خالی از لطف و جذابیت نباشد. ذهن و روح ایرانی از قدیم با حافظ، سعدی، مولوی و فردوسی آمیخته و آموخته و این خود علتی بوده برای جذابیت رشته ادبیات فرانسه که آن نیز زبان شعر و هنر و بیان احساس است.

دیگر اینکه زبان فرانسه به‌ویژه با تغییر سرفصل واحد‌های درسی در چند سال اخیر رشته‌ای بوده با تنوع درسی لازم که از بسیاری جهات می‌تواند پاسخگوی نیاز‌های دانشجو باشد؛ چراکه سرفصل جدید، آمیخته‌ای از ادبیات در وهله اول و مترجمی و آموزش زبان است. همین تنوع، دلیل و جذابیتی است برای اینکه دانشجو سمت‌وسوی علاقه خود را در صورت تمایل به ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و یا حتی زمینه‌های شغلی دریابد.

پیشتاز: آینده شغلی و گستره فعالیت این رشته را چگونه می‌بینید و به‌طور کل چه بازار کاری را می‌توان برای این رشته متصور بود؟

خاتمی: همگی می‌دانیم در دنیای ارتباطات امروز، شرایط کاری در جوامع مختلف تغییر شکل داده و کشور نیز ازین امر مستثنی نیست. کلاس‌های غیرحضوری، جلسات و نشست‌های مجازی، پلتفرم‌های زبان، دروس اینترنتی و بسیاری از مشاغل وابسته دنیای مجازی و جهانی امروز. گذشته از اینها، آنچه در اطراف خود شاهد آن بوده‌ام بسیاری از دانشجویان زبان فرانسه، غیر از تدریس خصوصی در آموزشگاه‌ها یا اشتغال در هتل‌ها، مؤسسات مهاجرتی به دلیل کاربرد زبان فرانسه در تخصص‌ها و مشاغل مختلف، در داروخانه‌ها، کارخانه‌ها تولید مواد غذایی، کارخانه‌ها تولید مواد بهداشتی یا دارویی، شرکت‌های بازرگانی و … مشغول به کار هستند.

درباره بازار کار باید اذعان کرد که بسیاری از دانشجویان و دانش‌آموختگان در بخش آموزش زبان، هتلداری، شرکت‌های هواپیمایی، بخش پرواز‌های خارجی فرودگاه‌ها، شرکت‌های مهاجرتی و … مشغول فعالیت هستند؛ البته بازار کاری بسیار وسیع‌تر از آنچه می‌گویند برای این رشته وجود دارد به‌عنوان نمونه با افزایش مهاجرت، بسیاری به تدریس زبان در این حیطه اشتغال دارند. شرکت‌های بهداشتی، بازرگانی، خودروسازی یا بخش ترجمه که حتی می‌تواند شامل دارالترجمه‌های رسمی دادگستری باشد یا ترجمه کتاب و….

گذشته از همه اینها با اجرای طرح پویش در دانشگاه، ظرفیت و امکانات بیشتر و بالقوه‌تری در بسیاری زمینه‌های شغلی از این دست برای دانشجویان فراهم شده و می‌شود. به هر حال فراموش نکنیم که در عصر ارتباطات و دیجیتال، آینده شغلی کسانی که به زبان‌های دیگری غیر از زبان مادری خود تسلط دارند، وسیع‌تر و تضمین شده‌تر است.

پیشتاز: میزان نیاز جامعه و کشور در سال‌های آینده و دهه‌های آتی به این رشته را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

خاتمی: فراموش نکنیم که ایران نیز جزئی از جامعه جهانی است و در قرن ۲۱ همگام با سایر کشور‌ها و با همان سرعت نیز از مزایای پیشرفت بسیاری از فناوری‌ها بهره‌مند است. در چنین شرایطی یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت، توانایی ایجاد ارتباط با دیگر بازار‌های کار جهانی است (در همه زمینه‌ها از گردشگری و هنر گرفته تا صنعت و بازرگانی و…) و یادآوری می‌کنم که زبان فرانسه یکی از زبان‌های رایج در بسیاری ممالک دیگر یا سازمان‌ها و نهاد‌های بین‌المللی است و می‌توان نتیجه گرفت با گذشت زمان و روزگار نیاز به ارتباطات مربوطه در کشور نیز افزون خواهد شد.

پیشتاز: این رشته با کدام رشته‌ها یا تخصص‌های دانشگاهی ارتباط یا قرابت بیشتری دارد؟

خاتمی: با توجه به اینکه زبان فرانسه پس از زبان انگلیسی یکی از پرکاربردترین زبان‌ها در انواع تخصص‌ها و رشته‌هاست، می‌توان گفت با اکثر رشته‌ها در مقاطع تحصیلات تکمیلی درگیری مستقیم یا غیرمستقیم دارد. ازجمله در مترجمی همه زبان‌ها و تخصص‌ها مانند هنر، معماری، ادبیات تطبیقی، سینما، تئاتر، کتابداری، جامعه‌شناسی، ادبیات، روانشناسی، طراحی مد و لباس و همچنین حقوق.

پیشتاز: ازنظر شما چه دلیلی دارد که داوطلبان در انتخاب رشته، چند رشته محدود و تکراری را در نظر دارند. این امر را ناشی از عدم شناخت از سایر رشته‌ها می‌دانید یا نکته دیگری در کار است؟

خاتمی: در وهله نخست عدم آگاهی از وجود چنین رشته‌ای در دانشگاه‌ها می‌تواند نقش داشته باشد. در این واحد دانشگاهی نیز با وجود اینکه رشته زبان فرانسه جزء چند رشته نخست در هنگام تأسیس این واحد بوده؛ اما همچنان آن‌گونه که باید معرفی درخوری برای شناخت آن صورت نگرفته، هر چند که در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری قابل توجهی از سوی مسئولان در این دانشگاه برای معرفی آن صورت گرفته و شاهد افزایش روبه رشد متقاضیان رشته زبان فرانسه به شکل قابل توجهی بوده‌ایم.

نکته دیگر ناشی از عدم شناخت شرایط و آینده شغلی این رشته و حتی گاهی تصور سخت بودن زبان فرانسه در میان عامه است، در صورتی که این‌طور نیست و برخلاف تصور عموم یادگیری آن با مشقت همراه نیست.

پیشتاز: همان‌گونه که می‌دانید برخی رشته‌ها با وجود اهمیت و نیاز کشور با استقبال کمتری روبه‌رو می‌شوند. چه راهکاری را برای تشویق داوطلبان نسبت به انتخاب رشته‌های کمتر شناخته شده، اما پرکاربرد، درآمدساز و مورد نیاز جامعه دارید.

خاتمی: درست است. برخی رشته‌های دانشگاهی (در حیطه علوم انسانی) از استقبال و دانشجوی بیشتری برخوردارند که همه اینها بسته به شرایط بازار کار، فراوانی تقاضا برای شغل‌های مربوط به رشته و سایر عوامل است؛ اما فراموش نکنیم که بازار کار هر رشته‌ای نیز ظرفیت‌های خاص خود را برای اشباع شدن دارد و باید گفت برخی رشته‌ها که زمینه اشتغال در آن فراهم است (هر چند کمتر) و اکنون از استقبال کمتری برخوردارند، بازار کار آنها هنوز اشباع نشده و فرصت‌های شغلی بهتری در آنها یافت می‌شود.

برای رفع عدم توازن، آگاهی‌رسانی و تبلیغات، نخستین و بهترین راهکار است. پس از آن، نوبت به گروه آموزشی می‌رسد که با ایجاد اطمینان و محیطی مناسب، روح و ذهن دانشجو و همچنین استعداد‌ها و توانایی‌های او را شکوفا کند؛ چراکه همین دانشجویان ستون‌های محکم آینده‌سازی بنیان فردای جامعه هستند.