جزییاتی از نتایج بررسی محوطه های باستانی در جزیره ابوموسی – خبرگزاری پیشتاز | اخبار ایران و جهان

به گزارش خبرنگار پیشتاز خانه اندیشمندان علوم انسانی پیرو مباحث متعددی که درباره جزایر ایرانی در کشورهای دیگر انجام شده نشستی را درباره تاریخ و باستان شناسی این جزیره برگزار کرد.

در این نشست محمد اسمعیلی جلودار از باستان شناسانی که پس از سال ها موفق به بررسی در جزیره ابوموسی شده بود درباره فعالیت های تیمش در این جزیره گفت: همیشه پای باستان شناسان به این جزیره قطع شده است پیش از ما در سال ۱۳۵۰ از طرف اداره باستان شناسی آن زمان گروهی اعزام شد ولی نتوانستند کاری کنند و حتی گزارش دادند که چیزی پیدا نکردند. گزارش آنها هم مکتوب نیست. بعد از آن تلاش شد تا گروه های دیگری به جزیره رفته و کار کنند اما باز هم موفق نشدند تا اینکه سال ۹۱ تیم ما مجوز کار گرفت.

وی گفت: خلیج فارس همواره در طول تاریخ مهم بوده و شاهراه محل عبور انسان بوده است. کاوش های باستانی نقش اساسی در هویت فرهنگی ما دارد از اینجا تجارت با شرق آفریقا هندوستان و چین انجام می شده است. اولین بار فردی به نام چارلز از نام جعلی برای خلیج فارس استفاده کرد. بعد از آن رهبران کشورهای عربی در خصوص غیر ایرانی بودن جزایر کتاب هایی چاپ می کردند و دست به تاریخ سازی زدند. باستان شناسانی هم که نتوانسته بودند در ایران کار کنند جذب کشورهای عربی شدند و برای آنها فرهنگسازی کردند.

حتی نمادهای ما را با نام های محلی به نامشان ثبت کردند. نقشه های زیادی وجود دارد که نام بوموسی در آن دیده می شود در نقشه ۱۷۶۵ نام بوموس را می بینیم و یک فرانسوی در سال ۱۷۵۸ به بوموسی اشاره می کند و شوروی هم از بوموسی استفاده می کند. برخی می گویند این نام برگرفته از فردی به نام ابوموسی است که این جزیره را آباد کرده است به همین دلیل به آن ابوموسی می گویند.

جلودار گفت: در مرکز این جزیره کوچک مسیر فرودگاه روستای امارات نشین و ساخت و سازهای نظامی وجود دارد و بلندترین کوه آن حلواست که اجازه نزدیک شدن به آن را نمی دهند. اینجا پراکندگی سفال ایلخانی وجود داشته ولی ما نتوانستیم نزدیک آن شویم. جزیره پوشش گیاهی قوی دارد که کار باستان شناسی را مشکل می کند.

این باستان شناس گفت: ما ۷ محوطه باستانی در این جزیره شناسایی کردیم که در اولین محوطه چند تکه سفال و ابزار سنگی به دست آمد ولی در اینکه آنها متعلق به کدام دوره است با تردید می توان صحبت کرد. یک محوطه دیگر نزدیک کوه حلواست که سفال های پراکنده دارد و بخش عمده آن تسطیح شده است. اینجا سفال شاخصی را ندیدیم. محوطه بعدی گویاتر است و در آن گونه ای از سفال های پیش از تاریخ را مشاهده کردیم از این سفال در سواحل خلیج فارس هم دیده می شود. از دور سلجوقی تا قاجار تولید این سفال ادامه داشته است.

وی افزود: محوطه بعدی در بخش مرکزی ابوموسی است که در کنار باغی بود. ما دهانه آب انباری دیدیم که در شهرهای دیگر هم وجود دارد. وقتی بارندگی زیاد است آب این آب انبار پر می شود. یکی از چاه های آن همچنان دایر است. یکی هم که ما پیدا کردیم دستکند است و رها شده و فاقد آب بود. اطراف اینها یک نوع سفال سرخ پیدا شد. انواع سفال های چینی و بدل چینی نیز دیده شد دو قطعه سفال دیگر را دیدیم که با سفال های اسلامی متفاوت است.

وی گفت: محوطه پنجم از همه برای ما جالب تر بود چون نوعی سفال وجود داشت که می توان گفت برای اواخر ساسانی و صدر اسلام بوده است. اما این مواد فرهنگی با پوشش شدید گیاه و ماسه بادی نرم پوشیده شده اند. برخی از سفال ها داخل همان سطح وجود دارد. سعی کردیم همان جا تصاویری از آنها بگیریم. در محوطه ششم ۱۹ قطعه سفال پیدا شد. اینجا هم پوشش گیاهی و باد اجازه کار نمی داد. محوطه هفتم هم سفال هایی داریم ولی یک قطعه شبیه سفال های هزاره اول خلیج فارس است که روی آن رسوب گرفته و تزئینات رنگی دارد. این سفال در زمره سفال های اسلامی قرار نمی گیرد.

جلودار با بیان اینکه یک ساختمان بانک ملی وجود دارد که ثبت ملی شده و دارای کاشیکاری های زیبایی است گفت: این یافته ها با توجه به موانع متعددی به دست آمده که در جزیره داشتیم. شاید سفال نوک اژدری شکسته ای که در این جزیره پیدا شد به دست دزدان دریای به اینجا رسیده است که البته این یک روایت طنزگونه است ولی با این حال به وزیر نامه نوشتیم که پژوهش ها ادامه پیدا کند و نهادها اجازه دهند که در این جزیره گردشگری فرهنگی هم داشته باشیم.