دانستنی های لازم درباره سیستم بالابر شیشه خودرو و عملکرد آن

از زمانی که برای بالا و پایین کردن شیشه های خودرو از دستگیره استفاده میکردیم شاید زمان زیادی نگذشته باشد، در واقع در سال های نه چندان دور سیستم بالابر خودرو شامل یک دستگیره و چند چرخنده و اهرم بود. اما امروزه به هر صنعتی که نگاه کنیم پیشرفت کرده و رو به مدرنیته رفته است. در صنعت خودروسازی نیز این پیشرفت ها دیده میشود. مثلا همین سیستم های شیشه بالابر خودرو که امروزه به نوع الکتریکی و مدرن تبدیل شده اند. لذا میرویم سراغ اصل مطلب، آشنایی با ساختار و عملکرد سیستم شیشه بالابر خودرو و همچنین علایم خرابی و چگونگی تعمیر و نگهداری این سیستم.

آشنایی با سیستم شیشه بالابر خودرو و ساختار آن

دستگاه شیشه بالابر خودرو؛ قطعه ای فیزیکی بوده که بروی درب خودرو نصب میگردد. وظیفه ی آن هماهنگ سازی موتور بالابر شیشه و سایر اجزا بوده تا شیشه های خودرو بالا و پایین شوند. به طور کلی این سیستم مکانیسم ساده‌ ای دارد و متشکل از یک واحد کنترل الکترونیکی که شامل یک مجموعه ریل و موتور الکتریکی، مجموعه کلیدها و پیوندی با مدارهای قفل در و نورگیر است که شیشه جانبی ‌روی آن سوار شده و حرکت می‌کند. بسته به نوع طراحی خودرو، موتور شیشه بالابر می‌تواند از نوع ثابت و یا متحرک باشد. همچنین دستگاه شیشه بالابر به دو نوع اساسی کابل دار و نوع چرخ دنده ای تقسیم بندی میشوند.

نحوه عملکرد مدار ساده یک سیستم بالابر شیشه

وقتی راننده یکی از کلیدها را فشار میدهد، ارتباط یکی از آن دو اتصال جانبی با کف خودرو قطع شده و به اتصال برق در مرکزی وصل می شود. این عمل، برق مورد نیاز برای موتور شیشه بالابر را تامین کرده و در نتیجه باعث حرکت شیشه میشود. اگر راننده کلید را در جهت عکس فشار دهد، برق در جهت مخالف وارد موتور بالابر میشود.

موتور شیشه بالابر و نقش آن در سیستم بالابر شیشه های خودرو چیست؟

موتور شیشه بالابر در خودروها نقش مهم و حیاتی را ایفا میکند. در واقع تجهیزی است که باعث بالا و پایین آمدن شیشه خودرو در هر چهار طرف درب ها شده و بر اساس اتصال برق و جریان از طریق یک مدار الکتریکی عمل می کند. بدین گونه که با فشردن دکمه، برق وارد مدار شده و سیگنال به موتور بالابر شیشه ارسال می گردد و در نتیجه شیشه بالا رفته یا پایین می آید.

موتورهای بالابر برقی شیشه های خودرو، یک سیستم ساده اما کارآمد هستند که در داخل درب ماشین نصب میشوند و عملکرد شیشه پنجره را کنترل می کنند. دارای چهار سوراخ در موقعیت های مختلف بوده که برای نصب تعبیه شده اند. عموماً با ولتاژ 12 ولت و جریان DC کار میکند. قابلیت ضد آب بودن دارد و بر اساس استاندارد ایزو با کد ISO 9001 تولید و روانه بازار میشود.

موتور شیشه بالابر می‌تواند از نوع ثابت و یا متحرک باشد. در مدل موتور ثابت، موتور شیشه بالابر در یک قسمت از سازه ریل محکم شده و به وسیله یک مجموعه گیربکس، کابل فولادی و قرقره، شیشه را حرکت می‌دهد. در مدل موتور متحرک، موتور به شیشه متصل بوده و همراه آن حرکت می‌کند و شیشه را در راستای کابل و ریل بالا و پایین می‌کشد.

مشکلات سیستم شیشه بالابر خودرو

یکی از بهترین محاسن خودرو در کنار دیگر محاسن آن، به راحتی و با زدن یک دکمه، بالا و پایین آمدن شیشه های خودرو است. بنابراین شیشه بالابرها با توجه به حجم استفاده بالا به گونه ‌ای باید طراحی شوند که امکان سال‌ها کارکرد بدون مشکل را داشته باشند. اما ممکن است گاهاً بر اثر بروز مشکلاتی برای این سیستم، عملکرد آن صحیح پیش نرود و احساس ناخوشایندی را برایمان ایجاد کند. از این رو بهتر است با برخی مشکلات و علایمی که نشان دهنده خرابی این سیستم است آشنا شویم و برای تعمیر و یا تعویض به موقع آن اقدام کنیم.

مهمترین علایمی که نشان دهنده ی خرابی سیستم شیشه بالابر خودرو است:

عدم صحیح کارکرد شیشه ها، کندتر یا سریع تر حرکت کردنشان

وقتی دکمه پنجره خودرو را فشار میدهید، ممکن است شیشه، آهسته تر یا سریعتر از حد معمول در حال حرکت باشد که این حالت نشان دهنده وجود مشکلی در موتور شیشه بالابر است. طراحی سیستم های برقی پنجره خودروها، برای سرعت دقیق و استاندارد بوده که نه تنها برای راحتی بیشتر سرنشینان است، بلکه برای اطمینان از نشکستن پنجره در هنگام بالا و پایین شدن نیز می باشد. هنگامی که موتور شیشه بالابر رو به خراب شدن و فرسودگی است، وجود مشکل الکتریکی در مجموعه تنظیم کننده باعث می شود تا شیشه پنجره خودرو، آهسته تر یا سریعتر از حالت استاندارد خود، حرکت کند.

عدم حرکت شیشه پنجره یا مورب و کج حرکت کردن شان هنگام باز و بسته شدن

زمانی که یک موتور شیشه بالابر به درستی کار کند، شیشه ها در موقعیت دقیق، قفل شده و در آنجا نگه داشته می شوند. اما اگر شیشه داخل ریل پنجره، شُل شده باشد و یا خود بخود سقوط کند، این نشانی از خرابی مجموعه تنظیم کننده در داخل درب خودرو است. این حالت همچنین وقتی شیشه خودرو، کج می شود اتفاق می افتد؛ این شرایط را زمانی مشاهده می کنید که هنگام بالا و پایین شدن شیشه، یک طرف آن به پایین می افتد. هنگامی که این اتفاق می افتد، مجبور هستید موتور شیشه بالابر تنظیم کننده را تعویض کنید، زیرا این قطعات در کنار هم قرار دارند.

ممکن است حالت اتوماتیک شیشه به درستی عمل نکند

این مشکل اگر تنها حالت اتوماتیک کار نکند، برمیگردد به کلید شیشه بالابر که کنتاکت دوم آن برای صدور فرمان حالت اتوماتیک عمل نمی‌کند. گاهی ممکن است کابل ریل شیشه بالابر در جای خود شل شده باشد و باعث شود که شیشه با رسیدن به انتهای کورس حرکت خود، جای لقی داشته باشد که در این حالت تشخیص انتهای کورس برای یونیت شیشه بالابر دشوار خواهد شد و ممکن است جریان ‌دهی برای یک لحظه به صورت اضافه به موتور ادامه داشته باشد که در بلند‌مدت یا منجر به خرابی موتور شده یا کابل را پاره می‌کند.

کند حرکت کردن شیشه بالابر

کند‌بودن یک شیشه دو دلیل اصلی دارد؛ 1- مجموعه گیربکس ریل، پولی‌ ها و نوارهای نگهدارنده شیشه خیلی خشک هستند 2- مشکل تغذیه ‌ای وجود دارد. در صورت خشکی سیستم، مجموعه ریل باید باز شده و سرویس شوند یا از ضعیف‌ شدن و داغ‌ کردن موتور جلوگیری شود. ضعف تغذیه هم میتواند به خاطر ضعف اتصال بدنه ‌ها باشد. در خودروهایی که فاقد رله شیشه بالابر هستند، این ایراد بیشتر قابل مشاهده است (نظیر خانواده پراید) که می ‌توان با اضافه ‌کردن رله تغذیه تا حد زیادی شرایط آن را بهبود داد.

انجام چه بررسی هایی برای رفع مشکلات سیستم بالابر شیشه لازم است؟

ممکن است مشکلات و خرابی های شیشه بالابرهای امروزی نسبت به مدلهای قدیمی و دستی بیشتر باشد، اما شما میتوانید با مطالعه این راهنما به عمده مشکلات آنها پی برده و قبل از بردن به تعمیرگاه و پرداخت هزینه اضافی برای نعمیر و یا تعویض، خودتان مشکل را برطرف نمایید. یا بهتر است اینطور بگوییم که آیا خودمان میتوانیم مشکل سیستم بالابر شیشه خودرو را رفع کنیم؟

فیوزها را بررسی کنید

اولین قدم برای بررسی مشکل شیشه بالابر، سراغ فیوزها رفتن است. چرا که وقتی خودرو بی دلیل با مشکلات برقی مواجه شود و قطعه برقی از خودرو از کار افتد، شما باید فیوزها را بررسی کرد. مکان قرار گرفتن فیوزها و جعبه فیوز بسته به نوع خودرو می تواند متفاوت باشد. معمولا این جعبه زیر کاپوت و کاور و گاهی هم در زیر داشبورد در نزدیکی فرمان در یک جعبه پلاستیکی که درب آن قابل باز شدن بوده، قرار دارد. وقتی مکان فیوزها را پیدا کردید باید به سراغ فیوزی که مربوط به بالابر شیشه بوده و احتمال اینکه سوخته باشد، بروید و در صورت لزوم آن را تعویض نمایید.

بررسی قفل ایمنی کودک

گاهاً راه حل جلوی چشم است ولی ما دقت نمیکنیم. مثلا همین قفل ایمنی کودک که باید اطمینان حاصل کنید تا قفل ایمنی فعال نشده باشد زیرا در غیر این صورت، مانع بالا و پایین رفتن شیشه می شود.

بررسی و باز کردن کلیدها

برای این امر باید کلیدها را از جای خود خارج کرده و از عدم مشکل در اتصالات و سیم های آن مطمین شوید. معمولا بسته به مکان کلیدها برای بررسی باید به صورت تکی و یکجا از جای خود جدا شوند.

بررسی موتور شیشه بالابر خودرو

کلیدهای شیشه بالابر را فشار داده و به صدای خارج شده از داخل در گوش کنید، اگر صدایی شنیدید به احتمال زیاد سوییچ در حال کار است اما موتور شیشه بالابر از کار افتاده است. بنابراین تودری های داخل درب خودرو را باز کنید و قاب را از در جدا کنید تا بتوانید با دقت اتصالات موتور مثل سیم ها را بررسی کرده و اگر موردی بود آن را رفع نمایید. به خاطر داشته باشید که تعمیر موتور شیشه بالابر اتومبیل کاری تخصصی است که ممکن است شما از عهده آن بر نیایید.

بررسی سوییچ شیشه بالابر

برای این امر و یافتن مشکل باید به سوییچ بالابر شیشه نگاهی انداخته و از یک ولت سنج کمک بگیرید که در این صورت اگر ولتاژ کمی در حال جهش بود احتمالا سوییچ خراب شده باشد. بنابراین با بررسی هر یک از موارد بالا میتوانید به تعمیر سیستم بالابر شیشه خودرویتان بدون رفتن به تعمیرگاه و صرف هزینه اضافی کمک کنید.

بهتر است به عملکرد صحیح شیشه های خودرو توجه کنید. چرا که کارکرد درست آنها مانع از بروز مشکلاتی مثل خیس شدن و پاشیده شدن آب باران به داخل ماشین در روزهای بارانی و یا عدم امنیت خودرو هنگام ترک آن میشود. لذا اگر شیشه های خودرویتان با مشکلی مواجه شد، در صورتی که میتوانید خودتان دست به کار شوید و برای بررسی و تعمیر آن ها اقدام کنید و اگر نمیتوانید بهتر است به تعمیرگاهی معتبر مراجعه نموده و مشکل را رفع کنید.

عصر حاضر، عصری پر از مدرنیته و تکنولوژی در همه زمینه ها مخصوصاً صنعت خودروسازی بوده که اکثر افراد بشریت به دنبال سر در آوردن از آن هستند. این امر با تحقیق و مطالعه میسر خواهد بود و به همین منظور هستند کسانی که خود نیز علاقه به سر در آوردن و همچنین در اختیار گذاشتن اطلاعاتشان برای دیگر افراد دارند. خود من یکی از همین افراد هستم و خوشحالم که میتوانم مطالبی را پیرامون خودرو و قطعات آن نوشته و در اختیار شما همراهان گرامی قرار دَهم. تمام این تجربیات را در شیشه اتومبیل پرشین در اختیار شما قرار می دهم. امیدوارم از مطالعه اینچنین مطالبی نهایت استفاده را ببرید.

منبع : https://shishepersian.ir/