راه حل ساده و ارزان آمریکایی ها برای مقابله با پهپادها: در سنگر بتنی پناه بگیرید!

غزال زیاری: جنگ میان روسیه و اوکراین از یک سو و تهاجم اسراییل به غزه از سوی دیگر، دنیا را برآن داشته است تا با دقت و ظرافت بیشتری درباره پهپادها به بررسی بپردازد. صنعت ضدپهپاد به دنبال توسعه فناوری های جدیدی برای محدود کردن کارایی پهپادها در میدان نبرد است.

آخرین اخبار درباره این تلاش ها از روسیه به گوش می رسد: مقامات نظامی روس در درگیری های اخیر با اوکراین از سیستم های ضد پهپاد جدیدی مجهز به هوش مصنوعی با نام های Abzats و Gyurza بهره گرفته اند.

با سیستم های ضد پهپاد روسیه و اوکراین آشنا شوید

Abzats، پلتفرم پارازیت سیار است که از الگوریتم های هوش مصنوعی برای حرکت مستقل و انجام وظایف جنگ الکترونیکی بهره می برد و طیف کاملی از فرکانس های مورداستفاده در پهپادها (UAV) را مسدود می کند.

روس ها در کنار Abzats، از Gyurza نیز بهره می برند که یکی دیگر از سیستم عامل های ضد پهپاد مجهز به هوش مصنوعی است. طبق گزارش های منتشرشده، هوش مصنوعی Gyurza این قابلیت را دارد که به صورت انتخابی، فرکانس های مورداستفاده در پهپادهای اوکراینی را مسدود و آنها را خنثی کند.

اولگ ژوکوف، مدیرعامل شرکت تحقیقاتی و تولیدی روسی Geran در این باره می گوید که ادغام هوش مصنوعی با جنگ های الکترونیکی، کارایی خود را در سرکوب خودکار سیستم های پهپاد دشمن پس از شناسایی ثابت می کند.

از سوی دیگر اوکراین هم از آمریکا سیستم های ضد پهپاد متعددی مثل کامیون های ضد پهپاد، سیستم های راکت هدایت لیزری و تجهیزات دیگر دریافت کرده است. شرکتی نروژی هم چندین سیستم CORTEX Typhon رادر اختیار اوکراین قرار داده است که از رادار برای شناسایی پهپادها و سپس شلیک موشک برای سرنگونی آنها استفاده می کنند. آن ها به علاوه، سیستم های EW مثل Brave1 را برای مقابله با موشک های کروز روسیه مستقر کرده اند.

اوکراینی ها پلتفرم دیگری به نام L3 Harris Vehicle-Agnostic Modular Palletized ISR Rocket Equipment (VAMPIRE) نیز دارند که پرتابگر موشکی با هدایت لیزری است، در بستر کامیون نصب می شود و در مقابله با حملات پهپادهای روسیه در کیف و دیگر مناطق حیاتی عمل کرده است.

عملکرد ضد پهپادی رژیم صهیونیستی

ظاهراً اسراییل با بهره گیری از سامانه های دفاع پیشرفته رافایل، گنبد بدون سرنشین و Elbit Systems ReDrone، پهپادها را از طریق رادار سه بعدی، تشخیص سیگنال یا دوربین ها شناسایی می کند و سپس با انتشار سیگنال های قوی، عملکرد آن را مختل می کند.

شنیده می شود که این سیستم ها در برخی کشورهای دیگر نیز برای محافظت از زیرساخت های حیاتی در برابر حملات پهپادی استفاده می شوند.

بازار داغ ضدپهپادها

جای تعجب نیست که بازار ضد پهپادها به شدت داغ شده است. ارزش بازار جهانی ضد پهپادها در سال 2021 به حدود 1٫3 میلیارد دلار رسید و طبق برآوردها تا سال 2031 به 14٫6 میلیارد دلار می رسد. در این میان با وجود رشد و پتانسیل بازار ضد پهپاد، سیستم های توسعه دهنده این پهپادها، با محدودیت هایی جدی روبرو هستند.

بزرگ ترین چالش پیش رو، عامل هزینه است. برخلاف پهپادها که ارزان و به وفور تولید می شوند، شنیده می شود که اقدامات متقابل (ضدپهپادها) هزینه بالایی دارد و صنعت ضد پهپاد میلیون ها دلار برای شکست دادن تهدیدی که هزینه ساختش حدود 500 دلار است، سرمایه گذاری می کند.

از سوی دیگر، راهکار یکسانی در مقابله با انواع هواپیماهای بدون سرنشین وجود ندارد و به گفته کارشناسان، صنعت ضد پهپاد هنوز موفق به توسعه سیستمی نشده است که قابل تعمیم، مقیاس پذیر و قابل اجرا برای همه انواع پلت فرم های پهپادها باشد.

برت ولیکوویچ، از کارشناسان نبرد پهپادی می گوید: «بیش از 200 فناوری مختلف ضد پهپاد وجود دارد که شامل اسلحه، پارازیت و چندین راهکار دیگر می شود؛ بیش از 100 سازنده روی ساخت این موارد تمرکز کرده اند ولی هنوز حتی یک راهکار هم وجود ندارد که بتوان با قاطعیت گفت که 100% می تواند از ورود پهپاد جلوگیری کند. بخش ترسناک ماجرا آن است که بخواهید به تمام هزینه ها و نیروی فکری که برای ساخت ضد پهپادها صرف می شود، فکر کنید.»

باوجودی که راهکارهای متعددی برای سرنگونی یک پهپاد وجود دارد، اما چالش واقعی، ایجاد سیستم مقرون به صرفه و موثری برای مقابله با انواع پهپادهاست.

روش های مختلف برخورد با پهپادها

چهار روش کلی برای مقابله با هواپیماهای بدون سرنشین وجود دارد: ردیابی، پارازیت، پرتابه جنبشی و ترکیبی از رویکردهای ربایش و سایبری. به گفته کارشناسان به رغم پیشرفت های چشمگیر در سه دسته اول، در زمینه راهکار چهارم هنوز پیشرفت چندانی صورت نگرفته است.

به طور کلی با ردیابی و پارازیت، می توان پهپاد را مکان یابی کرد و با مسدود کردن یا خراب کردن سیگنال های حیاتی کنترل و ناوبری، قابلیت های پروازی آن را مختل کرد. بدین ترتیب، این سیستم ها پهپاد را در تشخیص سیگنال های فرمان ناتوان می کنند و با این شیوه، برنامه های پرواز که از پیش تنظیم شده بود، مختل خواهد شد.

سیستم های پرتابه جنبشی با بهره گیری از حسگرهای قدرتمندی مثل رادار، برای شناسایی پهپاد وارد عمل می شوند و به قصد از بین بردن پهپادها، پرتابه هایی مثل گلوله یا موشک را به سمت آن شلیک می کنند.

البته که هیچ یک از این ها، سیستم های یکپارچه ای نیستند و اثربخشی شان از موقعیتی به موقعیت دیگر متفاوت است؛ مخصوصاً زمانی که چند حمله پهپادی به صورت همزمان انجام شود.

از سوی دیگر، فناوری های پهپادها هم دایماً درحال پیشرفت است. پهپادها عملکرد موفقی در شناسایی آسیب پذیری های حسگرها و پوشش راداری دارند و انواع تهاجمی پهپادهاهم در انتخاب بردار حمله و تقویت GPS پیشرفت چشمگیری داشته اند.

از همین رو، این روزها اهمیت ساختن پناهگاه های نفوذناپذیر در برابر حملات پهپادها بیشتر به چشم می آید. گزارش “موسسه جنگ مدرن” در آکادمی نظامی آمریکا حکایت از آن دارد که تیم رزمی تیپ دوم که در سراسر عراق و سوریه مستقر بودند، درس های مهمی درباره مقابله و دفاع در برابر راکت ها، موشک ها و پهپادها از گروه های شبه نظامی مختلف آموخته اند.

در این گزارش به این نکته اشاره شده است که سه راهکار برای دفاع برابر پهپادها وجود دارد: ساقط کردن آنها، ضربه زدن با تداخل الکترونیکی و سنگر گرفتن در پناهگاه! جالب اینجاست که با وجود تمام فناوری های گران قیمت موجود، گاهی، ارزان ترین و ساده ترین راهکارها، همان سنگرهای بتنی و کیسه های شن است که بهترین اقدامات حفاظتی به شمار می روند.

طبق این گزارش، ترکیب سنگرها و رادارها، گاهی به اندازه دیوارهای بتنی کاربردی و مفیدند. جمع بندی این گزارش حکایت از آن دارد که در مجموع و مثل طرح هر نبرد دیگری، عملیات سیستم های هواپیمای بدون سرنشین (C-UAS) دفاعی چندلایه و چندوجهی در عمق است که بهترین راه برای محافظت در مقابل آنها، ترکیبی از اقدامات دفاعی فعال و غیرعامل است.

به بیانی دیگر، برای مقابله با چالش های پهپادها، تنها یک راه حل ساده کارآمد و مفید پیش رو نیست و نبرد موش و گربه بین پهپادها و فناوری های ضد پهپاد تا مدت ها ادامه خواهد داشت.

منبع: eurasiantimes

54321