قانون جدید مستثنیات دین در مهریه

آیا می دانید در پرونده های مهریه، چه اموالی از توقیف شدن در امان هستند؟ قانون جدید مستثنیات دین در مهریه، راهی است برای حفظ حداقل های زندگی مرد، حتی زمانی که باید مهریه همسرش را بپردازد. این قانون اجازه نمی دهد که با توقیف تمام اموال، زندگی بدهکار مختل شود و کمک می کند تا هر دو طرف، هم زن که حق مهریه دارد و هم مرد که باید آن را بپردازد، با آگاهی از این حقوق، بهترین تصمیم ها را بگیرند.

همیشه شنیده ایم که مهریه عندالمطالبه است و زن هر وقت بخواهد، می تواند آن را طلب کند. این موضوع کاملاً درست است، اما در کنارش یک قاعده حقوقی مهم داریم به اسم مستثنیات دین. این قاعده مثل یک سپر عمل می کند و جلوی توقیف یک سری از اموال ضروری زندگی مدیون (همان مرد بدهکار مهریه) را می گیرد. چرا؟ چون قانون گذار نخواسته است که هیچ بدهکاری به خاطر بدهی اش، حتی مهریه، کاملاً بی چیز و بی خانمان شود یا نتواند حداقل های زندگی خودش و خانواده اش را تأمین کند. در این مقاله می خواهیم با زبانی ساده و کاربردی، از سیر تا پیاز قانون جدید مستثنیات دین در مهریه را برایتان بگوییم، با تمرکز بر آخرین تغییرات و رویه های قضایی سال 1404. اگر شما هم درگیر پرونده مهریه هستید، چه به عنوان زن که می خواهید مهریه تان را بگیرید و چه به عنوان مرد که نگران توقیف اموالتان هستید، این مطلب به دردتان می خورد.

درک مبانی مستثنیات دین: از کجا شروع شد؟

مستثنیات دین چیست؟ (تعریف و اصول حقوقی)

بیایید رک و راست بگوییم، مستثنیات دین یعنی آن اموالی که قانون می گوید دست بهشان نزنید!. این ها دارایی هایی هستند که یک بدهکار (یا در اینجا، مردی که مهریه بدهکار است) برای اینکه بتواند زندگی عادی و آبرومندانه خودش و خانواده اش را بگذراند، به آن ها نیاز دارد. فلسفه این قانون خیلی انساندوستانه است؛ قانون گذار می گوید درسته که باید حق طلبکار پرداخت بشود، اما نه به قیمت نابودی کامل زندگی بدهکار و بی خانمان کردن او. این قاعده تضمین می کند که حتی در صورت بدهی های سنگین، فرد بتواند حداقل های معیشتی و کرامت انسانی خود را حفظ کند.

شاید فکر کنید خب، پس هر چیزی که مال من است، می تواند مستثنیات دین باشد؟ نه، این طور نیست. مستثنیات دین با بقیه اموال غیرقابل توقیف فرق دارد. مثلاً اموال عمومی دولت، موقوفات یا برخی اموال خاص که ذاتاً توقیف ناپذیرند، کلاً بحثشان جداست. مستثنیات دین فقط برای حمایت از نیازهای زندگی خود مدیون و افراد تحت تکفلش تعریف شده است. هدفش این است که حتی در بدترین شرایط مالی، شما بتوانید یک سرپناه، لباس تن، غذای روزانه و ابزار کارتان را داشته باشید تا بتوانید دوباره روی پای خودتان بایستید.

قانون جدید: ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی (مصوب ۱۳۹۴)

محور اصلی بحث مستثنیات دین، ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی است که در سال 1394 تصویب شد. این ماده، تکلیف خیلی از چیزها را روشن کرده و مصادیق مستثنیات دین را به صورت طبقه بندی شده مشخص کرده است. این لیست در واقع می گوید چه چیزهایی از توقیف شدن در امان هستند:

• مسکن مورد نیاز و متناسب با شأن عرفی: این یعنی همان خانه ای که مرد و خانواده اش در آن زندگی می کنند. البته، نکته مهم شأن عرفی است که قاضی تشخیص می دهد. اگر مرد چند خانه داشته باشد، فقط خانه ای که در آن سکونت دارد و در شأن اوست، مستثنی محسوب می شود.
• اثاثیه و لوازم زندگی ضروری: این شامل تمام وسایل اساسی خانه مثل یخچال، تلویزیون، فرش، تخت خواب و غیره می شود که برای یک زندگی معمولی و متناسب با شأن خانواده لازم است.
• آذوقه به قدر احتیاج: یعنی مواد غذایی موجود در خانه که برای مدت متعارف (مثلاً یک ماه) برای زندگی مدیون و افراد تحت تکفلش کافی باشد.
• ابزار علمی و کاری: کتب، ابزار علمی و تحقیقاتی متناسب با شغل و تحصیلات فرد و همچنین وسایل و ابزار کار لازم برای امرار معاش او. مثلاً اگر شغل فرد خیاطی است، چرخ خیاطی جزو مستثنیات دین است.
• تلفن مورد نیاز: منظور همان خط تلفن یا گوشی تلفنی است که برای ارتباطات ضروری و شغلی فرد لازم است.
• مبلغ ودیعه مسکن ضروری و متناسب با شأن: این مورد که با رویه های جدید بسیار مهم شده، شامل پولی می شود که مرد بابت رهن خانه به صاحبخانه داده است. دادگاه تشخیص می دهد که چه میزان از این مبلغ برای اجاره یا رهن خانه ضروری دیگر، لازم است و آن را از توقیف مستثنی می کند. این یعنی تمام پول رهن الزاماً قابل توقیف نیست.

مستثنیات دین در مهریه: چالش ها و کاربرد عملی

مهریه به عنوان یک دین: چرا مهریه مشمول مستثنیات دین می شود؟

شاید بپرسید اصلاً چرا مهریه باید مشمول مستثنیات دین شود؟ خب، جواب ساده است: مهریه از نظر حقوقی یک دین است، یعنی یک بدهی که مرد به زن دارد. درست مثل هر بدهی دیگری، اگر مرد نتواند آن را پرداخت کند و زن از طریق قانونی اقدام به توقیف اموالش کند، این قاعده مستثنیات دین وارد عمل می شود تا زندگی مرد را کاملاً مختل نکند. هدف قانونگذار حفظ تعادل است؛ هم حق زن را محترم بشمارد و هم کرامت و حداقل های زندگی مرد را حفظ کند.

این یک قاعده طلایی است که باید بدانید: حتی اگر مهریه عندالمطالبه باشد و زن هر زمان که بخواهد بتواند آن را مطالبه کند، باز هم مرد حق دارد که از مستثنیات دین خود دفاع کند. هیچ کس نباید به خاطر بدهی، بی خانمان یا بی کار شود. قاضی در زمان رسیدگی به پرونده های توقیف اموال برای مهریه، حواسش به این نکات است و معمولاً اموالی که جزو مستثنیات دین باشند را از توقیف معاف می کند.

راهنمای کاربردی برای زوجین در مواجهه با مهریه و مستثنیات دین

خب، حالا که می دانیم مستثنیات دین چیست و چرا در پرونده های مهریه اهمیت دارد، بیایید ببینیم این موضوع به صورت عملی به درد چه کسانی می خورد و چطور می توانید از آن استفاده کنید:

برای زوج (مرد): چطور از حقوق خود دفاع کنید؟

اگر شما مرد هستید و با مطالبه مهریه از طرف همسرتان روبرو شده اید و نگران توقیف اموالتان هستید، باید بدانید که راه دفاع وجود دارد. وظیفه اثبات اینکه یک مال جزو مستثنیات دین شماست، بر عهده خودتان است. یعنی شما باید به دادگاه ثابت کنید که فلان خانه، ماشین یا ابزار کار برای زندگی ضروری شماست و نمی توان بدون آن زندگی کرد. برای این کار:

• ارائه مدارک: مثلاً سند مالکیت منزل مسکونی که در آن سکونت دارید، پروانه کسب و کار برای ابزار کارتان، یا مدارکی که نشان دهد خودروی شما تنها وسیله امرار معاشتان است.
• لوایح دفاعیه: می توانید با کمک وکیل، لایحه ای به دادگاه ارائه دهید و درخواست اعمال مستثنیات دین را مطرح کنید و دلایل خود را توضیح دهید.
• درخواست کارشناسی: گاهی قاضی برای تشخیص شأن عرفی یا نیاز ضروری، از کارشناس رسمی دادگستری کمک می گیرد.

برای زوجه (زن): شناخت اموالی که نمی توان توقیف کرد

و اما اگر شما زن هستید و می خواهید مهریه تان را بگیرید، دانستن مستثنیات دین به شما کمک می کند تا وقت و انرژی تان را روی اموالی که قابل توقیف نیستند، تلف نکنید. این آگاهی باعث می شود فرآیند حقوقی شما کارآمدتر باشد و مستقیماً سراغ اموالی بروید که قانون اجازه توقیفشان را می دهد. این طوری هم سریع تر به حقوقتان می رسید و هم از درگیر شدن در یک پروسه طولانی و بی نتیجه پرهیز می کنید. با یک مثال ساده بگوییم: اگر همسرتان فقط یک خانه دارد که در آن زندگی می کند، تلاش برای توقیف آن خانه، جز اتلاف وقت، ثمره ای ندارد.

بررسی موردی مهم ترین اموال در پرونده مهریه

وضعیت منزل مسکونی در مهریه

مسکن، یکی از حیاتی ترین نیازهای هر انسانی است و به همین دلیل، در صدر لیست مستثنیات دین قرار دارد. اما این شامل چه خانه هایی می شود؟

اگر مرد تنها یک منزل مسکونی داشته باشد که در آن زندگی می کند، این خانه جزو مستثنیات دین محسوب می شود و قابل توقیف برای مهریه نیست. البته این خانه باید متناسب با شأن عرفی مدیون باشد. یعنی یک مرد با درآمد متوسط نمی تواند یک کاخ را به عنوان مستثنیات دین معرفی کند! تشخیص این شأن عرفی بر عهده قاضی است.

حالا فرض کنید مرد چندین ملک مسکونی دارد. در این صورت، فقط یکی از آن ها (که محل سکونت خودش و خانواده اش است) از توقیف معاف می شود و بقیه املاک، حتی اگر خالی باشند، قابل توقیف برای مهریه هستند. زن می تواند برای وصول مهریه خود، املاک دوم به بعد را توقیف کند. بار اثبات اینکه کدام ملک محل سکونت است و کدام یک نیست، بر عهده مرد است.

تغییرات کلیدی (۱۴۰۴): نحوه اعمال مستثنیات برای ودیعه مسکن (مبلغ رهن)

یکی از مهم ترین تحولات در رویه قضایی جدید، مربوط به ودیعه مسکن (پول رهن) است. تا همین چند وقت پیش، گاهی ودیعه مسکن را هم مثل بقیه پول ها قابل توقیف می دانستند. اما الان، طبق تفاسیر جدید و رویه های قضایی سال 1404، مبلغ ودیعه مسکنی که برای تأمین مسکن ضروری و متناسب با شأن مدیون و افراد تحت تکفل او لازم است، جزو مستثنیات دین به حساب می آید. یعنی اگر مردی خانه ای را رهن کرده باشد و تمام آن پول برای رهن یا اجاره یک خانه دیگر برای او و خانواده اش ضروری باشد، آن مبلغ از توقیف مستثنی است. البته این تشخیص که چه مبلغی ضروری است، باز هم بر عهده دادگاه است.

خودرو و مهریه

وضعیت خودرو در پرونده مهریه کمی پیچیده تر است. به طور کلی، خودروی شخصی معمولاً جزو اموال قابل توقیف محسوب می شود و زن می تواند برای وصول مهریه آن را توقیف کند. اما اینجا یک استثنای خیلی مهم داریم: خودرویی که وسیله امرار معاش است.

اگر مرد بتواند به دادگاه ثابت کند که خودرویش تنها وسیله امرار معاش اوست و بدون آن نمی تواند زندگی اش را بگذراند (مثلاً راننده تاکسی است، راننده اسنپ/تپسی است، با آن باربری می کند، یا شغلش طوری است که نیاز مبرم به خودرو دارد مثل بازاریاب ویزیتور)، در این صورت آن خودرو هم می تواند جزو مستثنیات دین محسوب شده و از توقیف معاف شود. دقت کنید که اثبات این موضوع به عهده مرد است و نیاز به مدارک محکم دارد؛ صرفاً استفاده شخصی برای رفت وآمد به محل کار، معمولاً دلیلی برای معافیت خودرو از توقیف نیست.

حساب های بانکی و موجودی نقدی در مهریه

معمولاً، موجودی حساب های بانکی و هرگونه وجه نقدی که مرد در اختیار دارد، قابل توقیف برای مهریه است. اما باز هم استثنائاتی وجود دارد:

• اگر ثابت شود که بخشی از موجودی حساب مربوط به ودیعه مسکن است که جزو مستثنیات دین شده (مثل مورد بالا)، آن قسمت از توقیف معاف می شود.
• اگر واریزی های اخیر به حساب، مربوط به حقوق یا مستمری باشد که طبق قانون، فقط بخشی از آن قابل توقیف است (که در ادامه توضیح می دهیم)، آن قسمت از توقیف معاف خواهد بود.

در غیر این صورت، موجودی حساب های بانکی، چه پس انداز باشد و چه پول روزمره، به راحتی قابل توقیف است.

حقوق و دستمزد در مهریه

یکی دیگر از مسائلی که خیلی ها در موردش سؤال دارند، وضعیت حقوق و دستمزد است. آیا می شود تمام حقوق مرد را برای مهریه توقیف کرد؟ خوشبختانه خیر! قانون در اینجا هم حمایت هایی در نظر گرفته است.

طبق ماده 96 قانون اجرای احکام مدنی، توقیف حقوق و دستمزد محدودیت هایی دارد:

در صورتی که مدیون دارای زن و فرزند باشد، تنها یک چهارم حقوق یا دستمزد او قابل توقیف است. اما اگر مدیون زن و فرزند نداشته باشد یا زن و فرزند او درآمد دیگری داشته باشند، یک سوم حقوق قابل توقیف است.

پس، باقی مانده حقوق برای تأمین معاش خود فرد و خانواده اش حفظ می شود. این قانون برای حمایت از حداقل های معیشتی است تا فرد بتواند زندگی خود را بچرخاند. حقوق بازنشستگی و وظیفه هم تقریباً همین قواعد را دارند و فقط بخش مشخصی از آن ها قابل توقیف است.

سایر اموال

غیر از موارد بالا، اموال دیگری هم هستند که تکلیفشان در پرونده مهریه مشخص است:

• اثاثیه ضروری زندگی: همان طور که گفتیم، لوازم ضروری مثل یخچال، اجاق گاز، تلویزیون معمولی، فرش، کمد و تخت خواب جزو مستثنیات دین هستند. اما اگر کسی لوازم لوکس یا اضافی داشته باشد، مثلاً دو دست مبلمان یا چند تلویزیون، اموال اضافی قابل توقیف خواهند بود.
• ابزار کار غیر از خودرو: هر وسیله ای که برای کسب درآمد ضروری باشد (مانند لپ تاپ یک برنامه نویس، تجهیزات دندانپزشکی یک دندانپزشک، ماشین آلات کارگاهی یک صنعتگر) جزو مستثنیات دین است.
• طلا، سکه و سهام: این ها معمولاً جزو مستثنیات دین نیستند و به راحتی قابل توقیف برای مهریه هستند، مگر اینکه به طریقی ثابت شود که مثلاً سکه ها یا طلاها برای امرار معاش ضروری بوده که البته اثبات آن بسیار سخت است. سهام شرکت ها و موجودی بورس هم در صورت درخواست زوجه، قابل توقیف و فروش هستند.

مراحل قانونی و اعتراض به توقیف مستثنیات دین

نحوه اعلام و درخواست اعمال مستثنیات دین

اگر شما به عنوان زوج، احساس می کنید مالی از شما توقیف شده که جزو مستثنیات دین شماست، باید سریع دست به کار شوید. شما باید درخواست اعمال مستثنیات دین را به مرجعی که دستور توقیف را صادر کرده (دادگاه یا اداره ثبت اسناد) ارائه دهید.

1. اگر توقیف توسط دادگاه صادر شده: شما باید یک لایحه به دادگاه مربوطه ارائه دهید و با ذکر دلایل و ارائه مدارک، تقاضای رفع توقیف از آن مال را به عنوان مستثنیات دین مطرح کنید.
2. اگر توقیف توسط اداره ثبت اسناد صادر شده: باید اعتراض خود را به رئیس اداره ثبت محل ارائه دهید.

خیلی مهم است که این درخواست را در اسرع وقت و قبل از اینکه کار از کار بگذرد (مثلاً قبل از مزایده مال) مطرح کنید. تأخیر در این کار ممکن است به ضررتان تمام شود.

مراحل اعتراض به توقیف غیرقانونی

فرض کنید مالی از شما توقیف شده و شما مطمئن هستید که این مال جزو مستثنیات دین شماست. حالا چطور اعتراض کنید؟

در دادگاه: بعد از ارائه لایحه و درخواست اعمال مستثنیات دین، قاضی به پرونده شما رسیدگی می کند. شما باید مدارک لازم برای اثبات مستثنیات بودن مال را ارائه دهید. این مدارک می تواند شامل سند مالکیت، گواهی اشتغال به کار، فیش حقوقی، مدارک مربوط به شغل (مثلاً پروانه تاکسیرانی برای خودرو) و حتی استشهادیه محلی باشد.

در اداره ثبت اسناد: اگر توقیف از طریق اداره ثبت انجام شده باشد، شما باید اعتراض کتبی خود را همراه با مدارک به رئیس اداره ثبت محل ارائه دهید. رئیس ثبت موظف است فوراً به اعتراض شما رسیدگی کرده و با ذکر دلیل، رأی صادر کند. اگر از رأی رئیس ثبت هم ناراضی بودید، می توانید ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ، شکایت خود را به هیئت نظارت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تسلیم کنید تا دوباره بررسی شود.

مدارک لازم برای اثبات مستثنیات بودن مال: همان طور که گفتیم، شما باید با مدارک معتبر، ادعای خود را ثابت کنید. این مدارک بسته به نوع مال متفاوت است، اما در هر صورت باید نشان دهد که آن مال برای زندگی ضروری شماست و بدون آن دچار عسر و حرج می شوید. مثلاً برای اثبات اینکه خانه محل سکونت شماست، ارائه قبوض آب و برق و گاز به نام شما در آن آدرس، یا مدارک هویتی که آن آدرس را نشان می دهد، می تواند کمک کننده باشد.

مهلت ها و فرصت های قانونی: یادتان باشد که در امور حقوقی، زمان حرف اول را می زند. مهلت های قانونی برای اعتراض به توقیف را به هیچ عنوان از دست ندهید. به محض اطلاع از توقیف مال، با یک وکیل مشورت کنید تا در کوتاه ترین زمان ممکن، اقدامات لازم را انجام دهید.

نقش قاضی و کارشناس: اهمیت تشخیص شأن عرفی و نیاز ضروری

در تمام این مراحل، نقش قاضی بسیار پررنگ است. قاضی باید با توجه به شرایط خاص هر پرونده، تشخیص دهد که آیا یک مال واقعاً جزو مستثنیات دین هست یا نه. این تشخیص بر اساس دو معیار اصلی انجام می شود: شأن عرفی و نیاز ضروری.

شأن عرفی: یعنی سطح زندگی، تحصیلات، شغل، موقعیت اجتماعی و فرهنگی مدیون. مثلاً ابزار کار یک مهندس با ابزار کار یک کارگر ساختمانی متفاوت است و قاضی باید این تفاوت ها را در نظر بگیرد.

نیاز ضروری: یعنی آن مال چقدر برای ادامه زندگی عادی و حداقلی مدیون و خانواده اش حیاتی است. آیا بدون آن مال، فرد دچار مشکلات اساسی در تأمین معاش یا سرپناه می شود؟

گاهی اوقات قاضی برای تشخیص این موارد، از کارشناسان رسمی دادگستری کمک می گیرد. کارشناس با بررسی شرایط مالی، اجتماعی و شغلی مدیون، نظر تخصصی خود را ارائه می دهد و این نظر می تواند در رأی نهایی دادگاه تأثیرگذار باشد. پس، خوب است که بتوانید با کمک وکیل خود، این شأن عرفی و نیاز ضروری را به بهترین شکل برای قاضی تبیین کنید.

نکات حقوقی تکمیلی و مهم

مسئولیت اثبات: بار اثبات مستثنیات دین بر عهده کیست؟

یک نکته حقوقی مهم این است که بار اثبات مستثنیات دین بر عهده مدیون (مرد بدهکار مهریه) است. یعنی این شما هستید که باید با مدارک و ادله کافی به دادگاه یا اداره ثبت ثابت کنید که مال توقیف شده، جزو اموال ضروری و مستثنیات دین شماست. طلبکار (زن) نیازی به اثبات خلاف آن ندارد. پس، هرچه مدارک شما کامل تر و مستدل تر باشد، شانس موفقیتتان در رفع توقیف بیشتر است.

فوت زوج و مستثنیات دین: آیا پس از فوت، اموال متوفی همچنان مشمول مستثنیات دین هستند؟

این یک سوال مهم و گاهی ناراحت کننده است. باید بدانید که قاعده مستثنیات دین، قائم به شخص مدیون است. یعنی تا زمانی که خود مدیون زنده است، از این حمایت قانونی بهره مند می شود. اما پس از فوت مرد، این حمایت قانونی از بین می رود.

تمام اموال باقی مانده از متوفی (که اصطلاحاً به آن ماترک می گویند)، حتی اگر در زمان حیاتش جزو مستثنیات دین بوده باشند، ابتدا برای پرداخت بدهی های او (از جمله مهریه همسر) مورد استفاده قرار می گیرند. بعد از اینکه همه بدهی ها پرداخت شد، اگر چیزی باقی ماند، بین ورثه تقسیم خواهد شد. پس، اگر متاسفانه مردی فوت کند و مهریه همسرش هنوز پرداخت نشده باشد، حتی خانه ای که در آن زندگی می کرد و در زمان حیاتش مستثنیات دین بود، می تواند برای پرداخت مهریه توقیف و فروخته شود.

توافقات زوجین: آیا می توان بر سر مستثنیات دین توافق کرد؟

قاعده مستثنیات دین، برای حمایت از خود مدیون وضع شده است. این به این معنی است که مدیون می تواند با رضایت کامل و آگاهانه خودش، از این حمایت صرف نظر کند. یعنی اگر مردی بخواهد، می تواند خودش مالی را که جزو مستثنیات دینش محسوب می شود، برای پرداخت مهریه یا هر بدهی دیگری معرفی کند. اما هیچ کس، نه همسر و نه دادگاه، نمی تواند او را مجبور به این کار کند. این یک حق است که می تواند از آن استفاده کند یا نکند. در هر صورت، این توافق باید کاملاً آگاهانه و بدون هیچ گونه اجباری باشد.

مستثنیات دین و اعسار: تفاوت و ارتباط این دو مفهوم در پرونده مهریه

مفاهیم مستثنیات دین و اعسار (ناتوانی در پرداخت بدهی) گاهی با هم اشتباه گرفته می شوند، اما تفاوت های مهمی دارند و ارتباطشان هم در پرونده مهریه جای بررسی دارد.

اعسار: به معنی ناتوانی مالی فرد در پرداخت بدهی هایش است. وقتی مردی معسر اعلام می شود، یعنی ثابت می کند که نمی تواند مهریه را به صورت یکجا بپردازد و در این صورت، دادگاه مهریه را برایش قسط بندی می کند.

مستثنیات دین: همان طور که گفتیم، اموالی هستند که حتی اگر فرد توانایی پرداخت بدهی را داشته باشد، قانون اجازه توقیفشان را نمی دهد، چون برای زندگی ضروری هستند.

ارتباط: یک مرد معسر هم می تواند از قاعده مستثنیات دین استفاده کند. یعنی حتی اگر دادگاه حکم به اعسار و قسط بندی مهریه بدهد، باز هم اموال او که جزو مستثنیات دین هستند، از توقیف معاف خواهند بود. به عبارت دیگر، اعسار به نحوه پرداخت (قسطی یا یکجا) مربوط می شود، در حالی که مستثنیات دین به نوع اموال قابل توقیف مربوط است. این دو مفهوم مکمل یکدیگرند تا هم بدهکار تحت فشار شدید قرار نگیرد و هم حق طلبکار پابرجا بماند.

نتیجه گیری

در پایان، باید بگوییم که درک و آگاهی از قانون جدید مستثنیات دین در مهریه برای هر دو طرف پرونده، یعنی هم زوج و هم زوجه، واقعاً حیاتی است. این قانون، با اینکه شاید در نگاه اول به نفع مدیون به نظر برسد، اما در واقع برای حفظ یک تعادل مهم در جامعه وضع شده است؛ تعادلی بین حق مشروع طلبکار و حق بنیادین بدهکار برای داشتن یک زندگی حداقلی و آبرومندانه.

همان طور که دیدیم، مصادیق مستثنیات دین، به ویژه با تفاسیر و رویه های قضایی جدید سال 1404، شامل مسکن ضروری، اثاثیه لازم، ابزار کار و حتی بخشی از ودیعه مسکن و حقوق می شود. اما تشخیص این که یک مال واقعاً جزو مستثنیات است یا خیر، همیشه ساده نیست و اغلب به تشخیص قاضی و شرایط خاص پرونده برمی گردد.

با توجه به پیچیدگی های حقوقی و ریزه کاری هایی که در این مسیر وجود دارد، توصیه می کنیم که به هیچ عنوان بدون مشورت با یک وکیل متخصص در امور خانواده، وارد این چالش ها نشوید. یک وکیل باتجربه می تواند شما را با تمام جنبه های قانونی و رویه های قضایی آشنا کند، به شما در جمع آوری مدارک لازم کمک کند و از حقوق قانونی شما به بهترین شکل ممکن دفاع کند. چه به دنبال توقیف اموال هستید و چه می خواهید از اموال ضروری خود محافظت کنید، مشاوره تخصصی، راهگشای شما خواهد بود.