۲۸ پیشتاز در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری پیشتاز تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری ها کشف ها و حتی زادروزها و درگذشت های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی گیرد. در این تقویم علم وقایع مهم مصادف با امروز ۲۸ پیشتاز برابر ۱۹ اکتبر را ورق می زنیم.  

*** 

کاشف عنصر ۸۷ 

۱۹ اکتبر ۱۹۰۹ میلادی برابر با ۲۸ پیشتاز ۱۲۸۸ خورشیدی مارگریت کاترین پری شیمی دان فرانسوی کاشف  فرانسیوم عنصر ۸۷ به دنیا آمد. پری فرانسیوم را ۷ ژانویه ۱۹۳۹ به عنوان آخرین عنصر طبیعی کشف شده شناسایی کرد مارگریت پری در اکتبر ۱۹۲۹ به عنوان دستیار ماری کوری به موسسه رادیوم پاریس پیوست. پری سال ها روی اکتینیم کار کرد که پیش بینی می شد عنصر جدید را با واپاشی آلفا تولید کند. سرانجام او توانست در ۷ ژانویه ۱۹۳۹ اولین مطلب را درباره فرانسیم در دفترچه یادداشت آزمایشگاهی خود بنویسد و نیمه عمر آن را حدود ۲۰ دقیقه تعیین کند. مندلیف در جدول تناوبی خود کشف این عنصر را پیش بینی کرده و به طور موقت آن را اِکا- سزیُم نامیده بود. پری به آن عنصر نام «فرانسیم» داد. او ابتدا از نماد Fa استفاده کرد اما آن را به Fr تغییر داد. از سال ۱۹۴۹ او رئیس یک گروه جدید شیمی هسته ای در دانشگاه استراسبورگ بود. سال ۱۹۶۲ او اولین زن عضو آکادمی علوم فرانسه شد اما به دلیل ابتلا به سرطان ناشی از تشعشعات به ناچار خودش را بازنشسته کرد. 

پدر فیزیک هسته ای 

۱۹ اکتبر ۱۹۳۷ میلادی برابر با ۲۸ پیشتاز ۱۳۱۶ خورشیدی سر ارنست رادرفورد فیزیکدان نیوزیلندی انگلیسی بود که زمینه را برای توسعه فیزیک هسته ای فراهم کرد درگذشت. او بین سال های ۱۸۹۵ تا ۱۸۹۸ زیر نظر سر جی.جی تامسون صاحب نظر در الکترومغناطیس در دانشگاه کمبریج کار می کرد. سپس با شیمی دان انگلیسی فردریک سودی در مطالعه رادیواکتیویته همکاری کرد. او روی کاغذی که نام ذرات آلفا را نوشته بود تاریخ ۱ سپتامبر ۱۸۹۸ را نوشت و یک سال بعد ذرات بتا را شناسایی کرد. پل ویلارد تابش گاما را در سال ۱۹۰۰ کشف کرد.  سال ۱۹۰۵ او همراه با سودی اعلام کرد که واپاشی رادیواکتیو شامل یک سری تحولات است. در سال ۱۹۰۷ با هانس گایگر و ارنست مارسدن آزمایش پراکندگی ذرات آلفا را ابداع کرد که در سال ۱۹۱۱ به کشف هسته اتم منجر شد. سال ۱۹۱۹ او به تقسیم مصنوعی اتم های سبک دست یافت. رادرفورد در سال ۱۹۰۸ برای تحقیق درباره تجزیه عناصر و شیمی مواد رادیواکتیو جایزه نوبل شیمی را دریافت کرد. رادرفورد را با لقب پدر فیزیک هسته ای می شناسند. عنصر رادرفوردیم در بزرگداشت او نام گذاری شده است. 

کاشف نظام تعیین جنسیت کروموزومی 

۱۹ اکتبر ۱۸۵۶ میلادی برابر با ۲۸ پیشتاز ۱۲۳۵ خورشیدی ادموند بیچ ویلسون زیست شناس آمریکایی که به دلیل تحقیقاتش در جنین شناسی و سیتولوژی شناخته می شود به دنیا آمد. اولین مطالعات تجربی او در جنین شناسی او را به تحقیقات در سطح سلولی سوق داد. کار اصلی او روی عملکرد سلول در وراثت بود و این گونه توانست در سال ۱۹۰۵ اساس کروموزومی تعیین جنسیت در جنین را نشان دهد. ویلسون نتیجه گرفت که زنان دارای کروموزوم XX و مردان دارای کروموزوم XY هستند. به دنبال فرآیند میوز همه تخمک ها با کروموزوم X باقی می مانند اما اسپرم می تواند دارای X یا Y باشد. اگر یک اسپرم کروموزوم X تخمک را بارور کند نتیجه ماده خواهد بود. اگر یک اسپرم کروموزوم Y بارور شود و تخمک بگذارد نتیجه نر خواهد بود. او اولین دانشمندی بود که عکس هایی را منتشر کرد که نحوه تقسیم سلول را نشان می داد. 

اوگوست لومیر 

۱۹ اکتبر ۱۸۶۲ میلادی برابر با ۲۸ پیشتاز ۱۲۴۱ اوگوست لومیر مخترع فرانسوی به دنیا آمد. او و برادرش لوئی لومیر مخترع و پبشگام ساخت تهجیزات دوربین فیلمبرداری و آپارات سینما بود. آن دو یک دوربین و پروژکتور متحرک اولیه به نام سینماتوگراف را ابداع کردند که سینما از این نام این دستگاه گرفته شده است. آن دو در ۲۸ دسامبر ۱۸۹۵ میلادی در گراند کافه واقع در بولوار کاپوسی شهر پاریس دستگاه شگفت انگیز سینماتوگراف را که «مل دستگاه نمایش فیلم و دوربین فیلمبرداری می شد با پخش ۱۰ فیلم کوتاه بین ۴۱ تا ۴۸ ثانیه ای رونمایی کردند. کارگران درحال خروج از کارخانه لومیر ورود لوکوموتیو بخار به ایستگاه لسیوته و عصرانه کودک ازجمله این فیلم ها بودند. با پخش این فیلم ها سینما رسما آغاز به کار کرد و این گونه اوگوست و لویی به عنوان مخترعان سینما از نظر تولید تصویر متحرک و پایه گذار نخستین نمایش همگانی در سالن نمایش سینما به شکل امروزی سینما را به جهان شناساندند.