برای حفظ میراث آینده باید به سازندگی بحران فکر کنیم – خبرگزاری پیشتاز | اخبار ایران و جهان

برای حفظ میراث آینده باید به سازندگی بحران فکر کنیم - خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان

به گزارش خبرگزاری پیشتاز به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، نشست بحران ها و منازعات از دریچه منشور ونیز به مناسبت روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی برگزار شد و در آن اندیشمندان و صاحب نظران این حوزه به بررسی مسایل و راه کارهای موجود برای ارتقای امر حفاظت از بناها و محوطه های تاریخی پرداختند.

فاطمه داوری مدیرکل حفظ و احیای بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی در این نشست با بیان اینکه شورای بین المللی بناها و محوطه های تاریخی همه ساله به مناسبت روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی، شعاری را با هدف جلب نظر جامعه جهانی و کمک به حفاظت از بناها و محوطه های تاریخی اعلام می کند گفت: ایکوموس، پیام و شعار جهانی امسال را «بحران ها و منازعات از دریچه منشور ونیز» نامگذاری کرده است.

وی با اشاره به اینکه سال 2024 میلادی شصتمین سال شکل گیری «منشور بین المللی حفاظت و مرمت بناها و محوطه ها (منشور ونیز)» است در پاسخ به این پرسش که نقش منشور ونیز در این دوران پرآشوب چیست تصریح کرد: در این راستا این شورا از کشورها خواسته است به سیر تکاملی حفاظت از محیط زیست و میراث فرهنگی بپردازند، تاثیرات منشور ونیز بر روی عملکرد حفاظت از میراث فرهنگی در سراسر جهان را ارزیابی کنند و تناسب منشور ونیز را در مواجهه با چالش های شرایط اضطراری آب و هوایی، درگیری ها و بلایای طبیعی، بررسی و در مورد آن گفت وگو کنند.

وی در ادامه به بازخوانی مجدد منشور ونیز پرداخت و گفت: آیا در دهه های اخیر راهبردهای این منشور را به کار بسته ایم اگر آری نتایجش چه بوده و آیا با توسعه روز افزون نیازها آیا این منشور کفایت می کند و آنها را پاسخ می گوید.

تاب آوری بناهای تاریخی در برابر آتش سوزی

در ادامه این نشست مهناز اشرفی رییس پژوهشکده ابنیه و بافت های تاریخی-فرهنگی به بررسی شعارهای ایکوموس در سال های اخیر و مواردی که بر روی آنها تاکید شده پرداخت و مبحث تاب آوری بناهای تاریخی در برابر آتش سوزی را به بحث نهاد.

وی تاب آوری را مدیریت تغییر خواند و تصریح کرد: در مقابل سایر بلایای طبیعی آتش سوزی کمتر جدی گرفته شده است و شاید دلیل آن تکرار شدن سیل و زلزله و یا درک نشدن فشار توسعه و تغییر کاربری ها که منجر به ایجاد تغییرات و آسیب پذیری در بناها شده و یا کمبود بودجه باشد.

اشرفی افزود: در 30 سال گذشته 67 اثر ثبت شده در میراث جهانی مورد آتش سوزی واقع شده که بیشترین عوامل آن اختلالات الکتریکی، استفاده از وسایل گرمایشی نامناسب، اقدامات مرمتی گرمازا، سیگار کشیدن، نبود سیستم اطفای حریق، رعد و برق، نبود آگاهی و آموزش و … بوده است.

رییس پژوهشکده ابنیه و بافت های تاریخی-فرهنگی در ادامه به آتش سوزی در بناهای تاریخی در یک دهه اخیر ایران اشاره کرد و بیان برخی از تجارب و اقدامات صورت گرفته در کشورهایی نظیر ژاپن، ایتالیا، آمریکا و … در راستای تاب آوری در برابر آتش سوزی و اصول حفاظتی در اقدامات پیشگیرانه در برابر آتش و استراتژی های موجود پرداخت.

تهیه نظریه پایه برای میراث فرهنگی

محمد سالاری نیز با اشاره به وجود 34 هزار اثر تاریخی در کشور ابعاد حفاظت را امری پیچیده خواند و با طرح این پرسش که برای حل این مسیله آیا باید تخصص گرایانه این موضوع را در چهارچوب هایی حبس کنیم و یا آن را به جامعه وارد کنیم اظهارکرد: ما موتور محرکه میراث فرهنگی و محیط زیست نیستیم و به دلیل نخبه گرایی که در این حوزه شکل گرفته مردم با آن مقابله می کنند. ما باید ببینیم چطور می توانیم میراث فرهنگی را از فضای نخبگی و تخصص گرایی رها کنیم و آن را به امری غیر تخصصی بدل سازیم.

سالاری افزود: نخستین قدم در این راه تهیه نظریه پایه برای میراث فرهنگی است و نخبگان و سایرین باید نظریه پایه برای این حوزه داشته باشند همانطور که در مورد آموزش و پرورش و بهداشت و درمان نظریه پایه داریم. اینکه چگونه میراث فرهنگی را به امری اجتماعی تبدیل کنیم کار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.

علیرضا قلی نژاد پیربازاری عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز در ادامه این نشست با اشاره به اینکه امروز گفتمان میراث فرهنگی نسبت به دوره های پیش امروز متفاوت شده و با مسایل پیچیده، بحران ها و چالش هایی مواجه هستیم که نهادهای فرهنگی نظیر ایکوموس، ایکوم و … تلاش می کنند در خصوص این موارد تذکر دهند و از دست اندرکاران و جوامع جلب نظر کنند گفت: شاید لاینحل ترین این مسایل گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی است که از دهه 90 میلادی در اروپا مورد تاکید قرار گرفته ولی در ایران هنوز به طور مناسب مورد توجه نیست.

وی افزود: چالش پیش روی میراث فرهنگی به اینجا ختم نمی شود و یکی از مشکلات حوزه میراث فرهنگی مسایلی همچون نبود سرمایه اجتماعی، موج فراگیر دیجیتالی شدن، فناوری ها و … است. مسیله جدی این است که نظام برنامه ریزی کشور متوجه این نیست که میراث فرهنگی نحوه زندگی در این سرزمین را ریل گذاری می کند و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این راه نیازمند وجود پشتوانه تخصص های آموزش دیده به روز است. موضوعات بسیاری در چند دهه اخیر به این حوزه اضافه شده در صورتیکه نیرو و بودجه کافی برای انجام کارهای بزرگ در این حوزه وجود ندارد. این وزارتخانه هنوز در مرحله تغییر نوع نگرش جامعه به خودش است و تلاش می کند نوع نگاه افراد را به این موضوع تغییر دهد.

منشور ونیز منشور مادر از نظر متخصصان حوزه حفاظت

در ادامه ذات الله نیکزاد معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری منشور ونیز را از نظر متخصصان حوزه حفاظت یک منشور مادر خواند که دارای اهمیت بسیار است و تهیه شده برای اینکه راهنمای عمل باشد و اصول را به آنهایی که می خواهند در این حوزه فعالیت کنند نشان دهد. منشور ونیز زاده یک دوره بحران بزرگ (جنگ جهانی دوم) است که یک اصولی را در اختیار متخصصین حوزه حفاظت و مرمت گذاشته است.

وی افزود: آغاز به کار مرمت در ایران نیز همزمان و مبتنی با منشور ونیز است. منشور ونیز در ایران ریشه دارد و کارکرد آن در ایران قابل بررسی است و ارتباط معنا دار با ایران دارد. در برخی از موارد بازسازی هایی داشتیم و داریم که مطابق منشور ونیز انجام گرفته است. مرمت و حفاظت در ایران تجربه جهانی دارد.

نیک زاد در تشریح موضوع بحران و ارتباط آن با منشور ونیز گفت: در منشور ونیز به بحران ها اشاره مستقیم شده و به دلیل ایجاد بحران شکل گرفته است. منشور ونیز اثر محور است (شیء، بنا، شهر تاریخی) ولی بحران فراگیر است و نباید از منشور ونیز انتظار داشته باشیم که به حل مسیله بحران بپردازد زیرا هیچ منشوری این قابلیت را ندارد. در تاب آوری میراث در برابر بلایا باید به یک موضوع توجه کنیم که بحران یک وجه مخرب دارد ولی یک وجه سازنده نیز دارد که آن هم عبرت گرفتن از گذشتگان است. برای حفظ میراثمان در حال و آینده باید به سازندگی بحران فکر کنیم.

اثرات محیطی ساختاری ناپایداری های زمین در دشت تبریز

در پایان نیز پویا صادقی فرشباف عضو هیات علمی پژوهشگاه در ادامه به بررسی اثرات محیطی ساختاری ناپایداری های زمین در دشت تبریز (به مناسبت سال آذربایجان شرقی) پرداخت.

وی با بیان اینکه دشت تبریز خاستگاه آثار تاریخی است که به دلیل موقعیت جغرافیایی در اثر عوامل طبیعی همواره مورد تهدید بوده و آسیب های جدی دیده است اما دوباره توانسته خود را از نو بسازد گفت: آثار تاریخی این منطقه طی سال ها آسیب های بسیاری دیده اند و از میان رفته اند.

صادقی فرشباف در تشریح این بحران ها به پدیده فرونشست، زمین لرزه، فرسایش و … اشاره و به بیان تعاریفی از هریک پرداخت و در ادامه و مواردی از این پدیده ها را در دشت تبریز مورد بررسی قرار داد.

آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "برای حفظ میراث آینده باید به سازندگی بحران فکر کنیم – خبرگزاری پیشتاز | اخبار ایران و جهان" هستید؟ با کلیک بر روی اجتماعی، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "برای حفظ میراث آینده باید به سازندگی بحران فکر کنیم – خبرگزاری پیشتاز | اخبار ایران و جهان"، کلیک کنید.

نوشته های مشابه