از عملیات «عما» چه می دانید؟

به گزارش پیشتاز سرتیپ دوم ستاد کریم پیروزان در شیراز و یک خانواده کاملا نظامی متولد شده است. وی در سال ۴۶ به دانشکده افسری رفته و در سال ۵۰ فارغ التحصیل شده است. در کارنامه نظامی خود پیشینه دو بار (یک مرتبه در سال ۱۳۵۲ و بار دیگر در دوران هشت سال دفاع مقدس) جنگ با عراق را ثبت کرده است.

از این پیشکسوت ارتشی که سال ۱۴۰۱ به همرزمان شهیدش پیوسته است کتابی با عنوان «نبرد دلیران و شیران ایران زمین» به یادگار مانده است. در این روزها که کشورمان در وضعیت جنگی با رژیم اشغالگر قدس است و رهبران جنایت کار اسراییل ایران را تهدید می کنند مرحوم پیروزان در بخشی از کتابش درباره درسی که جانبرکفان ارتش ایران به دشمن داده اند می نویسد: مرداد ماه ۱۳۴۷ بود که به خاطر علاقه زیاد به ارتش وارد دانشکده افسری نیروی زمینی ارتش شدم. هنوز چند ماهی از سال اول خدمتم نگذشته بود که روابط دو کشور همسایه ایران و عراق در اثر اختلافات مرزی که از دیرباز بین آنها وجود داشت و قبلا تشریح کردم تیره شد.

جریان از این قرار بود که در ۲۶ فروردین ۱۳۴۸ برابر با پانزدهم آوریل ۱۹۶۹ دولت عراق در رابطه با مسائل ایران درباره اینکه حکومت عراق رودخانه اروندرود (شط العرب) را جزئی از قلمرو خود می داند به دولت ایران اخطار کرد به کشتی هایی که پرچم ایران را در شط العرب (اروندرود) برافراشته اند دستور دهد پرچم خود را پایین بیاورند.

عراق ضمناً تهدید کرد اگر در این کشتی ها افرادی از نیروی دریایی ایران باشند باید آن کشتی ها را ترک کنند؛ در غیر این صورت دولت عراق با قوه قهریه افراد نیروی دریایی ایران را از کشتی ها خارج خواهند کرد و در آینده اجازه نخواهد داد کشتی هایی که به مقصد بنادر ایران حرکت می کنند وارد شط العرب (اروندرود) شوند. دولت ایران در پاسخ به این تهدید عراق یک جانبه قرارداد ۱۹۳۷ را لغو کرد و در ا اعلامیه رسمی وزارت امور خارجه خود که به تاریخ ۲۷ آوریل ۱۹۶۹ برابر با ۷ اردیبهشت ۱۳۴۸ انتشاریافت تأکید کرد:

«همان طور که رسماً از طرف دولت ایران اعلام گردیده چون مواد لازم عهدنامه مرزی ایران و عراق مورخه ۱۳۱۶ شمسی برابر با ۱۹۳۷ میلادی طی ۳۲ سالی که از تاریخ انعقاد آن می گذرد علی رغم مساعی و تقاضاهای مکرر دولت ایران همواره مورد بی اعتنایی دولت عراق قرار گرفته و از اجرای آن با اتخاذ رویه دفع الوقت سر باز زده اند لذا عهدنامه مذکور از طرف دولت عراق عملاً نقض شده می باشد و بنا بر اصول مسلم حقوق بین المللی دولت ایران آن را بدون ارزش کان لم یکن و منتفی می شمارد.»

در همین اعلامیه ایران آمادگی خود را برای آغاز مذاکره با عراق برای یک قرارداد جدید مرزی و تثبیت مرز در اروندرود بر اساس خط تالوگ که مبتنی بر اصول بین المللی باشد اعلام داشت و تأکید نمود:

«در این فاصله چنانچه نسبت به پرچم ایران قصد هتک حرمت شود یا در امور کشتیرانی آزاد در اروندرود ممانعتی به عمل آید هر یک از اعمال با عکس العمل شدید مواجه خواهد گردید و دولت ایران به حکم وظیفه مقدس خود الزاماً هرگونه مانع و رادعی را از میان برخواهد داشت و دولت ایران مسئول سوء پیشامدهایی که در نتیجه رویه تجاوزکارانه در اروندرود روی می دهد نخواهد بود.»

به دنبال صدور این اعلامیه نیروهای ایران در مرزهای غربی کشور به حال آماده باش نظامی درآمدند و اولین کشتی ایرانی که یک کشتی بازرگانی به نام «ابن سینا» و مربوط به شرکت کشتیرانی آریا بود در حالی که ناخدا سوم «عباس رمزی عطایی» بر روی عرشه آن ایستاده بود با راهنمایان ایرانی و تحت حمایت ناوهای جنگی نیروی دریایی و پشتیبانی نزدیک تیزپروازان نیروی هوایی ایران از اروندرود عبور کرده و وارد آبهای نیلگون خلیج همیشه پارس شد.

این عملیات به عملیات «عما» مخفف جمله «عملیات مشترک اروند» معروف شد و ایرانیان با این عملیات به ویژه به به دولت بعثی عراق که خیالات بلندپروازی و داعیه رهبری کشورهای عربی و قدرتمند بودن در منطقه را داشت تفهیم کردند که «هر بیشه گمان مبر که خالی است شاید که پلنگ خفته باشد.»

در زمانی که کشتی ابن سینا در حال عبور از اروندرود بود دانشجویان دانشکده افسری در سالن آمفی تئاتر دانشکده افسری اجتماع کرده و به سخنرانی های تهییج آمیز و میهنی سرهنگ تیمور بختورتاش که در آن زمان رئیس ضد اطلاعات وابسته به دانشکده افسری و از افسران میهن پرست و باسواد ارتش ایران بود گوش می دادند و هر لحظه منتظر خبری جدید از رویداد عبور کشتی ابن سینا از اروندرود بودند.

سرهنگ (نصرت الله ) بختورتاش سخنان خود را با اشعار حماسی و میهنی شاعر گرانمایه ایران فردوسی طوسی توأم کرده و چنان هیجانی در بین دانشجویان به وجود آورده بود که اگر فرمان حرکت به طرف مرز را صادر می کردند همگی با میل و رغبت و در کمترین زمان ممکن آماده و روانه مرز می شدند. (سرلشکر دکتر نصرت الله بختورتاش نویسنده کتاب «تاریخ پرچم ایران» است.  وی به چهره درخشان پرچم مشهور است صاحب آثاری نظیر عشق و سربازی نبردهای محمد (ص) پرچم و پیکره شیر و خورشید استراتژی نظامی هخامنشی است. بختورتاش که متولد سال ١٣۰٢ خورشیدی در تهران بود صاحب نشان هایی نظیر دانش هنر و تاج است و تقدیرنامه های زیادی را از جمله تقدیرنامه ای از حضرت آیت الله شهاب الدین مرعشی نجفی را برای کتاب نبردهای حضرت محمد (ص) دریافت کرد. بختورتاش بر اثر کهولت سن سال ۱۳۹۵ دار فانی را وداع گفت.)

پس از عبور موفقیت آمیز کشتی ابن سینا ناخداسوم رمزی عطایی به دریافت دو درجه تشویقی نائل و همزمان به فرماندهی نیروی دریایی ایران منصوب شد. عراقی ها نیز که از تدارکات نظامی ارتش ایران در نوار مرزی آگاهی داشتند از دست زدن به هرگونه اقدامی که منجر به درگیری و برخورد نظامی شودخودداری کردند.

پایان خبر پیشتاز