آشنایی با مراحل ترخیص کالا از گمرک

ترخیص کالا از گمرک یکی از مراحل کلیدی در واردات و صادرات است که نیازمند دانش و دقت زیادی است. اگرچه ممکن است در ابتدا این فرآیند پیچیده به نظر برسد با یادگیری مراحل و نکات کلیدی آن می توان این مسیر را با موفقیت طی کرد.

مفهوم ترخیص کالا

ترخیص کالا به فرآیندی اطلاق می‌شود که طی آن کالاهای وارداتی یا صادراتی پس از انجام امور قانونی ارائه اسناد و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی از گمرک آزاد می‌شوند. این مرحله که آخرین گام در واردات و نخستین مرحله در صادرات است نیازمند دانش دقیق از قوانین و مقررات گمرکی و اجرای صحیح مراحل مربوطه می‌باشد. دقت در انجام این فرآیند نقش مؤثری در کاهش هزینه‌ها و تسریع امور دارد.

مراحل کلی ترخیص کالا

همان‌طور که گفتیم ترخیص کالا فرآیندی است که برای آزاد سازی کالا برای ورود به کشور باید آن را انجام دهید. این فرآیند شامل 12 مرحله اساسی است که این جا آن‌ها را ذکر می‌کنم و مختصرا در مورد هر کدام توضیح خواهم داد.

1. رسیدن کالا به گمرک
2. دریافت قبض انبار گمرکی
3. تهیه و آماده‌سازی اسناد
4. اظهار از طریق سامانه EPL
5. دریافت کوتاژ اظهارنامه و تعیین مسیر اظهارنامه
6. کنترل و ارزیابی کالا در گمرک توسط ارزیاب و کارشناس
7. دریافت مجوزهای مورد نیاز
8. بررسی تعرفه گمرکی کالا
9. بررسی اظهارنامه
10. ارجاع به صندوق و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
11. بارگیری و تحویل کالا
12. بررسی مجدد و درب خروج

دریافت قبض انبار گمرکی

پس از ورود کالا به گمرک قبض انباری به شما تحویل داده می‌شود که اطلاعاتی مانند حجم و نوع بار در آن ثبت شده است. این قبض به شما کمک می‌کند تا از گم شدن کالا جلوگیری کرده و فرآیند ترخیص را به‌صورت دقیق پیگیری کنید.

تهیه و آماده سازی اسناد

برای اظهار کالای خود در سامانه EPL و انجام بازرسی نیاز به تهیه مجموعه‌ای از مدارک دارید. در ادامه تمامی این مدارک را برای شما شرح خواهیم داد. توصیه می‌شود این مدارک را پیش از اقدام به اظهار گمرکی آماده کنید تا در طول فرآیند با هیچ مشکلی مواجه نشوید.

اظهار از طریق سامانه EPL

اظهار گمرکی برای تسهیل فرآیند بازرسی کالا انجام می‌شود اما این به معنای تأیید کامل اطلاعات توسط گمرک نیست. پس از تحویل کالا به انبار گمرک باید آنچه را وارد کرده‌اید در سامانه EPL گمرک اظهار کنید.

توجه داشته باشید که اطلاعات ثبت‌شده در سامانه توسط بازرسان گمرک بررسی می‌شود. هرگونه تناقض یا تضاد در اطلاعات می‌تواند باعث ایجاد مشکل در فرآیند ترخیص کالا شود. بنابراین هنگام ثبت اطلاعات کالا دقت کافی را به‌کار بگیرید.

بررسی مدارک

پیش از رسیدن به این مرحله بایستی مدارک کالای خود را آماده کرده باشید. در این مرحله بایستی اسناد را ارائه کنید. اسناد در مرحله ارزیابی کالا بررسی می‌شوند و در صورت کامل و صحیح بودنِ آن‌ها مشکلی به وجود نخواهد آمد. مدارک موردنیاز عبارتند از:

• پروفرما اینویس
• گواهی مبدأ
• بارنامه حمل
• بیمه نامه
• مجوزهای لازم

کنترل و ارزیابی کالا

کالاها بر اساس مسیری که برای آن‌ها تعیین می‌شود تحت بازرسی و ارزیابی قرار می‌گیرند. در مسیر سبز کالا بدون نیاز به بازرسی فیزیکی ترخیص می‌شود. در مسیر زرد اسناد مربوط به کالا مورد بررسی قرار می‌گیرد و در مسیر قرمز کالا به‌طور کامل بازرسی فیزیکی خواهد شد.

پرداخت حقوق و عوارض گمرکی

پس از اتمام تمامی مراحل بررسی کالا حقوق و عوارض گمرکی آن محاسبه و اعلام می‌شود. در این مرحله لازم است به صندوق مراجعه کرده و مبلغ تعیین‌شده را پرداخت کنید تا فرآیند ترخیص کالا تکمیل شود.

خروج کالا از گمرک

پس از اتمام تمامی مراحل بررسی کالا حقوق و عوارض گمرکی آن محاسبه و اعلام می‌شود. در این مرحله لازم است به صندوق مراجعه کرده و مبلغ تعیین‌شده را پرداخت کنید تا فرآیند ترخیص کالا تکمیل شود.

حمل کالا به مقصد

کالا پس از دریافت مجوز به انبار مقصد منتقل می شود.

برای آشنایی کامل‌تر با بحث ترخیص کالا پیشنهاد می‌کنم محتوای زیر را ببینید. خودم هم از این محتوا برای نوشتنِ این مقاله بهره گرفتم

مقاله مرتبط: ترخیص کالا از گمرک – دارا تجارت

جدول هزینه های متداول گمرکی

برای هزینه‌های ترخیص کالا نمی‌شود یک عدد مشخص تعیین کرد. اگر می‌شد قطعا من آن عدد را این‌جا ذکر می‌کردم. برای ترخیص کالا بایستی یک سری هزینه را پرداخت کنید که هر کدام کاملا بستگی به شرایط دارد؛ مثلا این که ارزش بار شما چقدر است یا این که نوع کالا چیست و چقدر تعرفه گمرکی به آن تعلق می‌گیرد.

این‌جا کلیت هزینه‌هایی که باید برای ترخیص کالا پرداخت کنید را در قالب یک جدول آورده‌ام:

نوع هزینه	توضیحات
حقوق گمرکی	درصدی از ارزش کالا
مالیات بر ارزش افزوده	بر اساس نرخ قانونی
هزینه انبارداری	برای نگهداری کالا در گمرک
عوارض خاص	بسته به نوع کالا

نکات کلیدی برای موفقیت در ترخیص کالا

1. دقت در تکمیل اسناد : اشتباه در اسناد می تواند باعث تأخیر شود.
2. استفاده از مشاور گمرکی : اگر تجربه کافی ندارید کمک گرفتن از مشاوران متخصص می تواند به صرفه باشد.
3. پیگیری فعالانه : همیشه در جریان وضعیت کالا و مدارک باشید.

مدت زمان ترخیص کالا

مدت زمان نگهداری کالا در انبارهای گمرکی معمولاً سه ماه از تاریخ تحویل کالا به این مکان‌ها تعیین شده است. این بازه ممکن است بر اساس نوع کالا و شرایط خاص تغییر کند. در صورتی که کالا در این مدت ترخیص نشود هزینه‌های اضافی مانند دموراژ (هزینه نگهداری مازاد) به آن تعلق می‌گیرد.

ترخیص کار کیست و چه وظایفی دارد؟

ترخیص‌کار شخص یا شرکتی است که به نمایندگی از واردکنندگان و صادرکنندگان مسئولیت انجام مراحل ترخیص کالا از گمرک را بر عهده دارد. این افراد یا شرکت‌ها با داشتن تخصص و تجربه در قوانین و مقررات گمرکی تشریفات مربوطه را انجام داده و فرآیند ترخیص کالا را تسهیل می‌کنند. وظایف ترخیص‌کار شامل موارد زیر است:

• تهیه و ارائه مدارک
• ثبت اظهارنامه گمرکی
• دریافت مجوزهای لازم
• هماهنگی جهت پرداخت هزینه‌ها
• بازرسی و ارزیابی کالا
• ارائه مشاوره و راهنمایی
• پیگیری امور گمرکی
• تحویل کالا به مقصد

نتیجه گیری

ترخیص کالا فرایندی حیاتی و پیچیده است که نیازمند دانش و دقت فراوان است. با آشنایی با مراحل و قوانین گمرکی می توانید این مسیر را با موفقیت طی کرده و از هزینه ها و تأخیرهای اضافی جلوگیری کنید.

پرسش و پاسخ های متداول

۱. چه مدارکی برای ترخیص کالا نیاز است؟

پروفرما اینویس بارنامه بیمه نامه گواهی مبدأ و مجوزهای قانونی از مدارک اصلی هستند.

۲. آیا استفاده از مشاور گمرکی الزامی است؟

خیر اما برای افرادی که تجربه کافی ندارند استفاده از مشاور گمرکی توصیه می شود.

۳. چه عواملی می تواند باعث تأخیر در ترخیص شود؟

اشتباه در اسناد عدم پرداخت به موقع هزینه ها و نقص در مجوزها از عوامل رایج تأخیر هستند.

منبع محتوا

با توجه به این که من متخصص حوزۀ بازرگانی نیستم ترجیح دادم از یک وبسایت که در این حوزه تخصص دارد کمک بگیرم. البته که تحقیقات خودم را هم در این حوزه انجام داد اما در نهایت لازم می‌دانم که از شرکت دارا تجارت بابت محتواهای خوبشان تشکر کنم.