خلاصه کتاب دولت امویان طقوش

نوشته محمدسهیل طقوش با ترجمه حجت‌الله جودکی در سال 1380 توسط پژوهشکده حوزه و دانشگاه منتشر شده است. این اثر در هشت فصل به بررسی تاریخ و تحولات حکومت امویان از آغاز تا سقوط آن می‌پردازد. نویسنده در این کتاب ضمن تحلیل شخصیت‌های کلیدی مانند معاویه بن ابی‌سفیان یزید بن معاویه عبدالملک بن مروان و هشام بن عبدالملک به علل سقوط این خلافت نیز اشاره می‌کند. کتاب «دولت امویان» به عنوان یک منبع معتبر در حوزه تاریخ اسلام به ویژه برای دانشجویان رشته‌های تاریخ و تمدن اسلامی توصیه می‌شود.

خلاصه فصل 1 کتاب دولت امویان طقوش: معاویه بن ابی‌سفیان و آغاز خلافت اموی

معاویه بن ابی‌سفیان پس از شهادت حضرت علی (ع) و پایان جنگ‌های داخلی میان مسلمانان توانست با استفاده از موقعیت سیاسی خود خلافت اموی را آغاز کند. معاویه که پیش از آن در دوران خلافت عثمان بن عفان به عنوان والی شام منصوب شده بود در مواجهه با خلافت علی (ع) در کوفه و سپس خلافت یزید بن معاویه برای تثبیت قدرت خود از روش‌های مختلفی استفاده کرد. یکی از ویژگی‌های برجسته دوران معاویه سیاست‌های دیپلماتیک و اداره‌ی بهینه‌ی مناطق تحت حکومتش بود. او در ابتدا با راهبردی مبتنی بر صلح و مصالحه توانست به تسلط بر عراق و دیگر مناطق عربی بپردازد و حتی پس از مرگ عثمان و روی کار آمدن علی (ع) همچنان به عنوان یکی از شخصیت‌های برجسته‌ی مخالف حکومت علی باقی بماند. بعد از جنگ صفین و پذیرش حکمیت معاویه توانست به‌طور تدریجی قدرت خود را در شام و دیگر مناطق افزایش دهد. در دوره خلافت وی تلاش‌های بسیاری برای متمرکز کردن قدرت در دست خانواده‌ی بنی‌امیه صورت گرفت و معاویه با استفاده از این قدرت به تأسیس خلافت اموی پرداخت. در همین راستا او با استفاده از حمایت‌های مالی تبلیغاتی و نظامی توانست نفوذ خود را گسترش دهد و در نهایت خلافت اموی را به عنوان یک نظام حکومتی مستقل و مستحکم تأسیس کند. ساختار حکومتی که او ایجاد کرد به شدت بر بنیادهای سیاسی و اجتماعی بنی‌امیه استوار بود و تغییرات عمده‌ای در ساختار سیاسی و اجتماعی جهان اسلام به‌وجود آورد.

نکات کلیدی فصل 1 کتاب دولت امویان طقوش:

• آغاز خلافت اموی توسط معاویه
• سیاست‌های دیپلماتیک و اداره‌ی بهینه مناطق
• متمرکز کردن قدرت در دست بنی‌امیه
• تأسیس خلافت اموی به عنوان یک نظام حکومتی مستقل

خلاصه فصل 2 کتاب دولت امویان طقوش: یزید بن معاویه و چالش‌های سیاسی

یزید بن معاویه پس از مرگ پدرش معاویه بن ابی‌سفیان به خلافت رسید. او با چالش‌های متعددی در عرصه‌ی سیاسی روبه‌رو بود که مهم‌ترین آن‌ها مخالفت‌های داخلی و خارجی با حکمرانی امویان بود. یکی از چالش‌های اصلی در دوران خلافت یزید مسئله مشروعیت خلافت بود. بسیاری از مخالفان خلافت او از جمله گروه‌های مذهبی و سیاسی به خلافت یزید به عنوان یک نظام سلطنتی و غیر شرعی اعتراض داشتند. مهم‌ترین واقعه‌ای که چالش‌های سیاسی یزید را شدت بخشید قیام حسین بن علی (ع) و حادثه‌ی عاشورا بود. این قیام نه تنها وضعیت سیاسی یزید را تضعیف کرد بلکه اعتبار خلافت امویان را در نظر بسیاری از مسلمانان زیر سؤال برد. در سطح داخلی یزید با مشکلاتی در ارتباط با قبایل مختلف عرب و خواص سیاسی نیز مواجه بود. برخی از سران قبایل و فرماندهان نظامی نسبت به او بی‌اعتماد بودند و از حمایت قوی در میان مردم برخوردار نبود. این وضعیت باعث شد تا یزید مجبور به استفاده از روش‌های مختلف برای حفظ قدرت خود باشد از جمله تهدید و تطمیع. همچنین در عرصه خارجی یزید با تهدیدات خارجی از سوی برخی از امپراطوری‌ها و حکومت‌های هم‌جوار نیز روبه‌رو بود که این امر به چالش‌های سیاسی او افزود. یکی دیگر از مسائل مهم در دوران یزید درگیری‌های داخلی در داخل دولت امویان بود. برخی از مقامات و مشاوران او به دلیل مشکلات سیاسی و اختلافات درون‌حکومتی از وی دوری می‌جستند و همین امر باعث بی‌ثباتی در دستگاه حکومتی اموی شد. یزید برای مقابله با این مشکلات سیاست‌هایی را اتخاذ کرد که شامل اعمال فشار بر مخالفان داخلی و تحکیم روابط با درباریان و قبایل وفادار به خلافت اموی بود. این چالش‌ها تا مدت‌ها سایه سنگینی بر دوران خلافت یزید افکند و حکومت او را در برابر بحران‌های مختلف قرار داد.

نکات کلیدی فصل 2 کتاب دولت امویان طقوش:

• مخالفت‌های داخلی و خارجی با خلافت یزید
• مسئله مشروعیت خلافت یزید
• قیام حسین بن علی (ع) و حادثه عاشورا
• درگیری‌های داخلی در دولت اموی

خلاصه فصل 3 کتاب دولت امویان طقوش: عبدالملک بن مروان و تحولات اداری

عبدالملک بن مروان در دوران خلافت خود اقداماتی اساسی برای اصلاحات اداری در حکومت امویان انجام داد. یکی از مهم‌ترین تحولات در این دوران ایجاد یک ساختار اداری متمرکز و کارآمد بود که در آن مقامات مختلف با نظارت دقیق‌تری به وظایف خود پرداخته و از سیستم اداری قدیمی که به نوعی دچار فساد و بی‌نظمی شده بود فاصله گرفتند. عبدالملک در راستای این تحولات بر اهمیت داشتن یک نظام مالی مستحکم تأکید کرد و با ایجاد اصلاحات در سیستم مالی توانست ثبات اقتصادی را در امپراطوری اموی برقرار سازد. او همچنین در جهت یکپارچگی بیشتر سرزمین‌های تحت حاکمیت خود به اصلاحات در عرصه ارتباطات و سیستم‌های اطلاعاتی پرداخت. به عنوان نمونه عبدالملک دستور داد تا در تمامی قلمروهای اموی یک زبان رسمی برای معاملات و مکاتبات استفاده شود و این زبان یعنی زبان عربی در تمامی سرزمین‌های اسلامی گسترش یافت. این تصمیم علاوه بر تسهیل امور اداری موجب تقویت هویت فرهنگی و سیاسی خلافت اموی گردید. یکی دیگر از اقدامات مهم عبدالملک در تحولات اداری استانداردسازی و یکسان‌سازی ضرب سکه بود. با ایجاد یک واحد پولی مشترک در تمامی مناطق امپراطوری عبدالملک تلاش کرد تا وضعیت مالی و اقتصادی را یکپارچه و قابل کنترل‌تر کند. همچنین او در راستای تقویت حکمرانی خود نظارت‌های بیشتری را بر مقامات محلی و والیان مختلف اعمال کرد. تحولات اداری عبدالملک علاوه بر بهبود نظام حکومتی موجب افزایش کارآمدی و انسجام در دستگاه حکومتی اموی شد. این اصلاحات سبب شد که او توانست مدت زمان طولانی‌تری در قدرت باقی بماند و بسیاری از چالش‌های داخلی و خارجی دوران خود را پشت سر بگذارد. به طور کلی تحولات اداری عبدالملک بن مروان بر پایه یک ساختار متمرکز و منظم بود که نقش به‌سزایی در تثبیت حکومت امویان ایفا کرد.

نکات کلیدی فصل 3 کتاب دولت امویان طقوش:

• اصلاحات اداری گسترده در حکومت اموی
• ایجاد ساختار اداری متمرکز و کارآمد
• ایجاد نظام مالی مستحکم
• گسترش زبان عربی به عنوان زبان رسمی
• استانداردسازی و یکسان‌سازی ضرب سکه

خلاصه فصل 4 کتاب دولت امویان طقوش: ولید بن عبدالملک و توسعه قلمرو

ولید بن عبدالملک در دوران خلافت خود به گسترش قلمرو امپراطوری اموی پرداخت و با انجام فتوحات گسترده توانست بخش‌های زیادی از دنیای اسلام را تحت فرمان خود درآورد. او با بهره‌گیری از یک ساختار نظامی منظم و زیرساخت‌های اداری که توسط پدرش عبدالملک بن مروان پایه‌گذاری شده بود توانست عملیات‌های نظامی را با موفقیت اجرا کند و قلمرو خلافت اموی را گسترش دهد. یکی از اقدامات مهم ولید بن عبدالملک گسترش حکومت اموی به شرق و غرب بود. در غرب لشکرکشی به شمال آفریقا ادامه یافت و توانستند در برابر نیروهای بیزانسی در مناطق مختلف پیروزی‌هایی کسب کنند. این فتوحات شامل فتح مناطق جدیدی در شمال آفریقا و گسترش نفوذ اسلامی به مرزهای اروپا بود. در این راستا لشکر امویان به رهبری فرماندهانی همچون موسلَم بن عبدلملک توانستند مناطق جدیدی را تصرف کنند. در شرق ولید بن عبدالملک تمرکز ویژه‌ای بر گسترش قلمرو خلافت اموی در مناطقی همچون ماوراءالنهر ایران و آسیای مرکزی داشت. در این مناطق فتح شهرهای مهم و استراتژیک مانند سمرقند و بخارا توسط نیروهای اموی در دوره او انجام شد که نه تنها به گسترش قلمرو کمک کرد بلکه قدرت امویان را در برابر رقبای داخلی و خارجی تحکیم بخشید. این فتوحات همچنین زمینه‌ساز انتشار بیشتر فرهنگ اسلامی در این مناطق شد. علاوه بر این ولید بن عبدالملک در جهت تقویت زیرساخت‌های امپراطوری توجه ویژه‌ای به ایجاد بناهای عمومی و مذهبی داشت. او دستور ساخت مساجد بزرگ و زیبا را در مناطق مختلف صادر کرد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به مسجد جامع دمشق اشاره کرد. این مساجد نه تنها به تقویت هویت اسلامی امویان کمک کرد بلکه نقش مهمی در گسترش فرهنگ اسلامی ایفا نمود. در نتیجه دوران خلافت ولید بن عبدالملک به‌عنوان یک دوران طلایی برای گسترش قلمرو امپراطوری اموی شناخته می‌شود. فتوحات او نه تنها قدرت امویان را در سطح جهانی تقویت کرد بلکه این امپراطوری را به یک نیروی بی‌رقیب در دنیای اسلام تبدیل ساخت.

نکات کلیدی فصل 4 کتاب دولت امویان طقوش:

• توسعه گسترده قلمرو امپراطوری اموی
• گسترش حکومت به شرق و غرب
• فتح مناطق جدید در شمال آفریقا و آسیای مرکزی
• ساخت بناهای عمومی و مذهبی به ویژه مسجد جامع دمشق

خلاصه فصل 5 کتاب دولت امویان طقوش: سلیمان بن عبدالملک و اصلاحات اجتماعی

سلیمان بن عبدالملک در دوران خلافت خود تلاش‌های گسترده‌ای را برای انجام اصلاحات اجتماعی در قلمرو امویان آغاز کرد. این اصلاحات که عمدتاً در حوزه‌های اقتصادی اجتماعی و فرهنگی بودند هدفشان بهبود وضعیت عمومی مردم و تقویت مشروعیت حکومتی بود. یکی از نخستین اقدامات وی توجه به مسائل مالی و تلاش برای بهبود شرایط اقتصادی در داخل امپراطوری بود. او سیستم‌های مالیاتی را اصلاح کرد و با اعمال تغییراتی در ساختار اقتصادی به گسترش ثروت عمومی و تأمین منابع مالی برای دولت پرداخت. در زمینه اجتماعی سلیمان بن عبدالملک به ایجاد تغییراتی در نحوه اداره امور اجتماعی و ارتقای وضعیت اجتماعی افراد پرداخت. او در راستای کاهش نابرابری‌های اجتماعی و بهبود وضعیت فقرا و مستضعفان اقداماتی را انجام داد. یکی از مهم‌ترین اقدامات در این زمینه توجه به امور مردم و فراهم‌آوری امکانات رفاهی برای اقشار ضعیف بود. این اقدامات باعث شد تا مردم نسبت به حکومت او احساس رضایت بیشتری داشته باشند. سلیمان همچنین در زمینه فرهنگی و دینی تلاش کرد تا هویت اسلامی خلافت اموی را تقویت کند. او به ساخت و بازسازی مساجد بزرگ پرداخت و به ویژه بر گسترش علم و دانش در جامعه تأکید داشت. این تحولات فرهنگی نه تنها در رشد معنوی جامعه اسلامی مؤثر بود بلکه موجب تحکیم ارتباط مردم با خلافت اموی و افزایش حمایت‌های عمومی از حکومت او شد. علاوه بر این سلیمان بن عبدالملک در عرصه‌های سیاسی و حکومتی نیز اصلاحاتی را پیاده‌سازی کرد. او در جهت بهبود عملکرد دولت و کاهش فساد اداری برخی از مقامات دولتی را تغییر داد و نظام اداری را بهبود بخشید. این اصلاحات به افزایش کارآمدی دولت کمک کرد و ساختار حکومتی را از لحاظ اجرایی تقویت نمود. در مجموع اصلاحات اجتماعی سلیمان بن عبدالملک در سطح داخلی موجب تثبیت حکومت اموی و تقویت پایه‌های اجتماعی آن شد. این اقدامات باعث شد تا دوران خلافت او از نظر اجتماعی به دوره‌ای نسبتاً موفق و پیشرفته تبدیل شود.

نکات کلیدی فصل 5 کتاب دولت امویان طقوش:

• اصلاحات اجتماعی گسترده
• اصلاح سیستم‌های مالیاتی
• توسعه امکانات رفاهی برای اقشار ضعیف
• ساخت و بازسازی مساجد بزرگ
• بهبود عملکرد دولت و کاهش فساد اداری

خلاصه فصل 6 کتاب دولت امویان طقوش: هشام بن عبدالملک و بحران‌های داخلی

هشام بن عبدالملک در دوران خلافت خود با مجموعه‌ای از بحران‌های داخلی مواجه بود که تأثیرات عمیقی بر ثبات و استمرار حکومت امویان داشت. یکی از مهم‌ترین مشکلات او نارضایتی‌های عمومی از وضعیت اقتصادی و اجتماعی بود. در این دوران فساد اداری و تبعیض‌های اجتماعی موجب افزایش نارضایتی در میان مردم و حتی در درون دستگاه حکومتی شد. علاوه بر این بحران‌های اقتصادی ناشی از فشارهای مالی افزایش مالیات‌ها و کاهش قدرت خرید مردم به مشکلات اجتماعی افزوده بود و این مسئله باعث تقویت مخالفان داخلی حکومت شد. در این شرایط هشام تلاش کرد تا با مقابله با فساد و بازسازی برخی از ساختارهای اقتصادی وضعیت کشور را بهبود بخشد. اما بحران‌های داخلی همچنان پابرجا بودند و هشام نتواست به طور کامل مشکلات اقتصادی و اجتماعی را حل کند. به علاوه مخالفت‌های داخلی در میان برخی از مقامات حکومتی و فرماندهان نظامی تهدیدات جدی برای قدرت هشام ایجاد کرده بود. برخی از این مقامات به دلیل اختلافات سیاسی و شخصی با هشام در جهت تضعیف حکومت او فعالیت می‌کردند. یکی دیگر از بحران‌های مهم در دوران هشام مسئله قیام‌های مختلف در سراسر قلمرو خلافت اموی بود. در این دوران شورش‌ها و قیام‌هایی در مناطق مختلف از جمله عراق و خراسان شکل گرفت که به شدت امنیت داخلی را تهدید می‌کرد. این قیام‌ها عمدتاً ناشی از نارضایتی‌های عمومی ظلم و فساد حکومتی و فشارهای اقتصادی بودند. هشام برای سرکوب این قیام‌ها از نیروی نظامی استفاده کرد اما این شورش‌ها نمایانگر عمق بحران‌های داخلی و شکاف‌های اجتماعی در جامعه اموی بودند. در نهایت بحران‌های داخلی هشام بن عبدالملک به دلیل تضعیف پایه‌های حکومتی و فشارهای مستمر از سوی مخالفان داخلی و قیام‌های مردمی از جمله عواملی بودند که به کاهش قدرت و اعتبار خلافت اموی در دوران او منجر شد. اگرچه هشام با برخی از بحران‌ها مقابله کرد اما در نهایت نتوانست به طور کامل از بحران‌های داخلی عبور کند و این مسائل تأثیرات منفی زیادی بر دوران خلافت او داشت.

نکات کلیدی فصل 6 کتاب دولت امویان طقوش:

• بحران‌های داخلی گسترده
• نارضایتی‌های عمومی از وضعیت اقتصادی و اجتماعی
• مخالفت‌های داخلی در میان مقامات حکومتی و فرماندهان نظامی
• قیام‌های مختلف در سراسر قلمرو خلافت اموی

خلاصه فصل 7 کتاب دولت امویان طقوش: ولید دوم و یزید سوم: افول قدرت

دوران خلافت ولید دوم و یزید سوم نمایانگر افول قدرت و بحران‌های سیاسی در حکومت امویان بود. ولید دوم که در دوره‌ای کوتاه به خلافت رسید با مشکلات عدیده‌ای مواجه بود که عمدتاً ناشی از نارضایتی‌های داخلی و بحران‌های اجتماعی بود. او که به دلیل روش‌های خودکامه‌اش و رفتارهای غیرمعقول با مخالفت شدید گروه‌های مختلف مواجه شد نتواست از حمایت کافی در دربار امویان برخوردار باشد. این وضعیت به سرعت به بحران‌های داخلی و تضعیف مشروعیت خلافت او منجر شد و نهایتاً موجب عزل وی از خلافت گردید. پس از ولید دوم یزید سوم به خلافت رسید. اما او نیز نتوانست مشکلات پیش‌روی امویان را حل کند. در دوران خلافت یزید سوم او با چالش‌های زیادی در داخل خلافت مواجه بود که به‌ویژه شامل مخالفت‌های سیاسی در دربار و نارضایتی‌های عمومی در میان مردم بود. یزید سوم برای مقابله با این بحران‌ها به سرکوب مخالفان داخلی پرداخت اما این اقدامات نه تنها نتوانست قدرت او را تثبیت کند بلکه به تقویت جنبش‌های مخالف حکومت امویان نیز انجامید. شرایط به‌قدری پیچیده شد که خلافت اموی به شدت آسیب دید و در نهایت یزید سوم نیز از خلافت عزل شد. افول قدرت در این دوران نتیجه مجموعه‌ای از عواملی بود که مهم‌ترین آن‌ها نارضایتی‌های داخلی فساد در دیوان‌سالاری بحران‌های اجتماعی و ضعف مشروعیت سیاسی بود. این مشکلات نه تنها موقعیت شخصی ولید دوم و یزید سوم را تضعیف کرد بلکه بنیان‌های حکومت اموی را نیز به لرزه انداخت و نشان‌دهنده اضمحلال تدریجی امپراطوری اموی بود.

نکات کلیدی فصل 7 کتاب دولت امویان طقوش:

• افول قدرت و بحران‌های سیاسی
• نارضایتی‌های داخلی و بحران‌های اجتماعی
• مخالفت‌های سیاسی در دربار
• تضعیف مشروعیت خلافت

خلاصه فصل 8 کتاب دولت امویان طقوش: مروان دوم و تلاش برای بازسازی

مروان دوم که پس از سقوط ولید دوم و یزید سوم به خلافت رسید با چالش‌های زیادی در راستای بازسازی قدرت امویان مواجه بود. دوران خلافت او که در شرایط بحرانی و در اوج افول سیاسی و اجتماعی قرار داشت نیازمند اقداماتی فوری برای احیای قدرت و تثبیت وضعیت حکومت بود. مروان دوم با استفاده از تدابیر نظامی و اصلاحات اداری سعی داشت تا ساختار خلافت اموی را از نو بسازد و آن را از بحران‌های داخلی نجات دهد. یکی از اصلی‌ترین اقدامات مروان دوم در راستای بازسازی سرکوب مخالفان و شورش‌هایی بود که در سراسر قلمرو اموی رخ داده بود. او برای مقابله با این بحران‌ها سیاست‌های قاطعانه‌ای را در پیش گرفت و از نیروی نظامی برای سرکوب قیام‌ها استفاده کرد. در این دوران برخی از مهم‌ترین شورش‌ها در مناطق عراق و خراسان رخ داد که به شدت مشروعیت خلافت اموی را تهدید می‌کرد. مروان دوم تلاش کرد تا با سرکوب این شورش‌ها و اعمال کنترل بیشتر بر استان‌ها اقتدار خود را تحکیم کند. مروان همچنین به اصلاحات اداری و مالی توجه ویژه‌ای داشت. او در تلاش برای بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش فساد برخی از مقامات دولتی را تغییر داد و سعی کرد تا ساختار اداری حکومت را کارآمدتر کند. این اصلاحات هرچند که نتواستند به‌طور کامل بحران‌های اقتصادی و اجتماعی را برطرف کنند اما تا حدی توانستند اعتماد مردم به حکومت اموی را بازسازی کنند. در عرصه داخلی مروان دوم با تلاش برای ایجاد انسجام در میان نیروهای نظامی و سران قبایل سعی در تقویت بنیه دفاعی خلافت داشت. او همچنین به اصلاحات نظامی پرداخته و تغییراتی در ساختار نظامی اعمال کرد که هدف آن افزایش کارآمدی و توان دفاعی حکومت اموی بود. با این حال مشکلات و بحران‌های موجود همچنان بر دوران خلافت او سایه انداخت و مروان نتواست به‌طور کامل از بحران‌ها عبور کند. به‌طور کلی مروان دوم در دوران خلافت خود با استفاده از اصلاحات نظامی اداری و اقتصادی تلاش کرد تا خلافت اموی را از سقوط نهایی نجات دهد اما در نهایت بحران‌های داخلی و فشارهای خارجی به تضعیف حکومت اموی ادامه داد.

نکات کلیدی فصل 8 کتاب دولت امویان طقوش:

• تلاش برای بازسازی قدرت امویان
• سرکوب مخالفان و شورش‌ها
• اصلاحات اداری و مالی
• تقویت بنیه دفاعی خلافت

خلاصه فصل 9 کتاب دولت امویان طقوش: علل سقوط حکومت امویان

سقوط حکومت امویان نتیجه مجموعه‌ای از عوامل پیچیده و متداخل بود که به تدریج موجب تضعیف قدرت این خلافت و در نهایت سقوط آن شد. این عوامل شامل مشکلات داخلی نارضایتی‌های عمومی بحران‌های اقتصادی و اجتماعی فساد سیاسی و ضعف در رهبری بود که در کنار فشارهای خارجی زمینه‌ساز پایان حکومت امویان گردید. یکی از مهم‌ترین علل سقوط حکومت امویان فساد اداری و سیاسی بود که در طول دوران خلافت این خاندان به‌طور فزاینده‌ای افزایش یافت. فساد در دیوان‌سالاری و در میان مقامات حکومتی باعث نارضایتی‌های عمومی و کاهش مشروعیت خلافت اموی شد. این فساد به ویژه در دوران‌های پایانی خلافت امویان شدت گرفت و موجب بی‌اعتمادی مردم به حکومت شد. نارضایتی‌های اجتماعی و اقتصادی نیز از دیگر عوامل مهم سقوط حکومت امویان بودند. افزایش مالیات‌ها فشارهای اقتصادی و نابرابری‌های اجتماعی باعث اعتراضات و شورش‌های متعدد در سراسر امپراطوری اموی شد. مناطق مختلفی مانند عراق خراسان و دیگر بخش‌ها شاهد قیام‌ها و شورش‌های فراوانی بودند که این امر نشان‌دهنده ضعف داخلی خلافت اموی و کاهش توانایی آن در کنترل سرزمین‌های وسیع خود بود. علاوه بر این ضعف‌های رهبری و بحران‌های داخلی در داخل خاندان اموی نیز نقش اساسی در سقوط این خلافت ایفا کردند. در دوران‌های پایانی خلافت اموی با بحران‌های داخلی و جنگ‌های قدرت در داخل خاندان مواجه شد. این رقابت‌های داخلی و بحران‌های جانشینی باعث ایجاد بی‌ثباتی در دربار و در نهایت تضعیف قدرت مرکزی خلافت شد. در سطح خارجی تهدیدات از سوی دولت‌های معاصر نیز فشارهایی بر حکومت امویان وارد کرد. امپراطوری عباسیان که ابتدا از نظر ایدئولوژیک و سیاسی مخالف خلافت اموی بود توانست به‌طور مؤثری از نارضایتی‌های داخلی و بحران‌های درون امویان بهره‌برداری کند و خلافت عباسی را تأسیس کند. در نهایت مجموعه‌ای از این عوامل داخلی و خارجی باعث سقوط حکومت امویان و انتقال قدرت به خاندان عباسی شد. هرچند که خلافت امویان توانست مدتی طولانی در قدرت بماند اما مشکلات داخلی و بحران‌های متعدد مانع از ادامه حاکمیت این خاندان شد.

نکات کلیدی فصل 9 کتاب دولت امویان طقوش:

• فساد اداری و سیاسی
• نارضایتی‌های اجتماعی و اقتصادی
• ضعف‌های رهبری و بحران‌های داخلی در خاندان اموی
• فشارهای خارجی به ویژه از سوی عباسیان

درباره نویسنده کتاب دولت امویان طقوش:محمدسهیل طقوش مورخ

محمدسهیل طقوش مورخ و نویسنده لبنانی است که در زمینه تاریخ اسلام و تاریخ ترکیه تخصص دارد. او استاد تاریخ اسلام در دانشگاه امام اوزی در بیروت است و آثار متعددی در حوزه تاریخ اسلامی به رشته تحریر درآورده است. کتاب «دولت امویان» یکی از مهم‌ترین آثار اوست که به تحلیل تاریخ خلافت امویان از آغاز تا سقوط پرداخته است.

کتاب های مرتبط با  دولت امویان طقوش

در زیر فهرستی از کتاب‌های مشابه با «دولت امویان» نوشته محمدسهیل طقوش آورده شده است که می‌توانند به عنوان منابع تکمیلی مورد استفاده قرار گیرند:

• تاریخ سیاسی اسلام (جلد 1 و 2): اثر رسول جعفریان که به تحلیل تاریخ سیاسی اسلام از دوران پیامبر اسلام تا سقوط امویان می‌پردازد. جلد اول به سیره نبوی و جلد دوم به تاریخ خلفا اختصاص دارد.
• تاریخ ایران اسلامی: چهار جلدی از رسول جعفریان که تاریخ ایران را از آغاز اسلام تا پایان صفویان بررسی می‌کند و به تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در دوره‌های مختلف پرداخته است.
• حیات فکری و سیاسی امامان شیعه: نوشته رسول جعفریان که به بررسی ابعاد فکری و سیاسی زندگی امامان شیعه می‌پردازد و تأثیر آن‌ها بر تحولات تاریخ اسلام را تحلیل می‌کند.
• تاریخ تحلیلی اسلام (از آغاز تا واقعه طف): اثر محمد ابراهیمی که به تحلیل تاریخ اسلام از آغاز تا واقعه عاشورا می‌پردازد و به بررسی علل و پیامدهای آن رویداد مهم می‌پردازد.
• تاریخ ایران از آغاز اسلام تا پایان صفویان: مجموعه‌ای چهار جلدی از رسول جعفریان که تاریخ ایران را از آغاز اسلام تا پایان صفویان بررسی می‌کند و به تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در دوره‌های مختلف پرداخته است.
• تاریخ دولت عباسیان: اثر محمدسهیل طقوش که به بررسی تاریخ دولت عباسیان از آغاز تا سقوط آن می‌پردازد و به تحلیل ساختار سیاسی و اجتماعی این دوره می‌پردازد.
• تاریخ دولت ایوبیان: نوشته محمدسهیل طقوش که به تاریخ دولت ایوبیان در مصر و شام می‌پردازد و به تحلیل سیاست‌های نظامی و اجتماعی این دوره می‌پردازد.
• تاریخ مسلمانان در اندلس: اثر محمدسهیل طقوش که به تاریخ مسلمانان در شبه‌جزیره ایبری و تأثیرات فرهنگی و سیاسی آن‌ها در این منطقه می‌پردازد.
• تاریخ ممالیک در مصر و شام: نوشته محمدسهیل طقوش که به تاریخ ممالیک در مصر و شام می‌پردازد و به تحلیل ساختار سیاسی و نظامی این دوره می‌پردازد.