بی صدایی کارگران در برابر بی توجهی مسئولان

روز جمعه مراسمی به یاد ۵۰ کارگر جان باخته در فاجعه انفجار معدن “معدنجو” توسط کانون انجمن های صنفی کارگران ساختمانی استان قم برگزار شد. علیرضا محجوب دبیرکل خانه کارگر با اشاره به این حادثه دلخراش گفت: «این مراسم صدای کارگرانی است که صدایی ندارند.» وی تأکید کرد که کارگران ساختمانی به عنوان قشری که در پرحادثه ترین شغل ها مشغول به کار هستند اغلب نادیده گرفته می شوند. محجوب همچنین اشاره کرد که در سال حدود ۱۴۰۰ کارگر به علت حوادث کاری جان می بازند که نیمی از آن ها کارگران ساختمانی هستند. او خاطرنشان کرد که متأسفانه در معدن زغال سنگ طبس سنسور های ایمنی که باید به طور فعال هشدار می دادند غیرفعال شده بودند و این حادثه به دلیل نبود نظارت مؤثر رخ داده است.

اکبر شوکت رئیس کانون انجمن های صنفی کارگران ساختمانی ایران نیز در این مراسم با انتقاد از بی توجهی مسئولان به ایمنی کارگران از دو طرح ارائه شده برای بهبود شرایط ایمنی و بهداشت کارگری یاد کرد. وی پیشنهاد راه اندازی تعاونی های کارگری به جای پیمانکاران را ارائه داد و اظهار داشت که این طرح می تواند باعث حذف رانت ها و بهبود وضعیت ایمنی و حقوق کارگران شود. وی همچنین اشاره کرد که با تشکیل سازمان نظام مهندسی ایمنی و بهداشت حرفه ای امکان نظارت مؤثر بر محیط های کاری فراهم می شود و نیرو های نظارتی بدون وابستگی به کارفرما گزارش های خود را ارائه می دهند.

حزب اسلامی کار نیز در بیانیه ای حادثه انفجار معدن طبس را مصیبتی بزرگ دانست و هشدار داد که اگر این حادثه همانند حوادث گذشته مانند غرق شدن کشتی سانچی به فراموشی سپرده شود در آینده با حوادث مشابه و حتی بزرگ تر مواجه خواهیم شد. این حزب تأکید کرد که مسئله اصلی قصور و بی توجهی مسئولان و عوامل نظارتی و حاکمیتی است که باعث بروز چنین فجایعی شده اند.

در بخشی دیگر از بیانیه حزب اسلامی کار آمده است که معادن گازدار زغال سنگ مانند معدنی که در آن حادثه رخ داد به تهویه مناسب نیاز دارند تا از جمع شدن گاز متان جلوگیری شود. به طور طبیعی گاز متان در لایه های زغال سنگ وجود دارد و در صورت عدم تهویه به نسبت معینی با هوا مخلوط می شود و قابلیت انفجار پیدا می کند. در این حادثه مشخص شد که معدن به درستی تهویه نشده و گازسنجی های لازم به موقع انجام نشده اند که منجر به فاجعه انفجار شد.

بر اساس آیین نامه های ایمنی معادن دستگاه های استخراج مکانیزه باید به سنسور های تشخیص گاز مجهز باشند تا در صورت افزایش گاز از حد مجاز دستگاه ها به طور خودکار خاموش شوند. متأسفانه معدن مورد نظر با روش های سنتی اداره می شد و به همین دلیل خطرات بیشتری نسبت به معادن مکانیزه داشت. این موضوع نشان می دهد که این معدن از تجهیزات ایمنی کافی برخوردار نبوده و به دلیل ضعف نظارت های سازمان های مسئول چنین حادثه ای رخ داده است.

در ادامه این گزارش به مدیریت و نظارت ناکافی سازمان های مسئول اشاره شده است. سازمان ایمیدرو وزارت صمت و وزارت کار به عنوان نهاد های نظارتی باید به طور مستمر شرایط ایمنی معادن را بررسی می کردند اما در این مورد کوتاهی صورت گرفته است. معدن مذکور که تحت مدیریت شرکت “معدنجوی طبس” است قبلاً زیرمجموعه سازمان تأمین اجتماعی بود اما در دهه ۱۳۹۰ به بخش خصوصی واگذار شد.

همچنین در روز های اخیر خبر های متعددی درباره نقص های ایمنی از جمله عدم گازسنجی و تهویه مناسب منتشر شده است که نشان دهنده عدم رعایت آیین نامه های ایمنی در معدن بود. در نتیجه این شرایط باعث شد که حادثه از یک رویداد طبیعی به یک فاجعه قابل پیشگیری تبدیل شود.

در جلسه ای دیگر اعضای هیئت های اجرایی خانه کارگر کرمان بر لزوم رعایت ایمنی در معادن تأکید کردند. آن ها اعلام کردند که معادن زغال سنگ ایران یکی از پرحادثه ترین صنایع کشور هستند و طی چند سال گذشته حوادث مختلفی در این بخش رخ داده است که به دلیل فرسودگی تجهیزات عدم آموزش کافی به کارگران و نبود استاندارد های ایمنی صورت گرفته است.

در نهایت خبرگزاری پیشتاز اعلام کرد که دادستان کل کشور بازپرس ویژه ای را برای رسیدگی به پرونده انفجار معدن طبس تعیین کرده است. وی تأکید کرد که حقوق قانونی و شرعی جان باختگان باید به طور کامل رعایت شود و مقصران حادثه پاسخگو شوند.

این گزارش نشان می دهد که انفجار معدن طبس تنها یک حادثه نبود بلکه نتیجه ای از سلسله بی توجهی ها ضعف نظارت و عدم رعایت اصول ایمنی بود که در نهایت جان ۵۰ کارگر زحمتکش را گرفت. رسیدگی دقیق و جلوگیری از تکرار چنین حوادثی باید در اولویت مسئولان و نهاد های نظارتی قرار گیرد.