دردسر حضور در فضا!/ عکس

به گزارش خبرگزاری پیشتاز و بر اساس گزارش مجله پیشتاز، پروازهای فضایی می توانند دردسری واقعی باشند. از زمان برنامه ی آپولو، فضانوردها به صورت پیوسته مشکل سردرد در شرایط گرانش اندک را گزارش کرده اند. این در حالی بود که بسیاری از آن ها هیچ مشکل سردرد عودکننده ای را روی زمین تجربه نکرده بودند. به نظر می رسد این مشکل به سفرهای فضایی مربوط باشد که می تواند زمینه ساز علایم سردرد میگرن مانند مثل درد، حساسیت به نور و گاهی تهوع هم بشود.

پژوهشی جدید که 13 مارس در مجله ی نورولوژی منتشر شد نشان می دهد این سردردهای اسرارآمیز پدیده ای رایج در میان فضانوردان است. پژوهشگرها به تحلیل داده های 24 فضانورد پرداختند که گزارش هایی را در حین ماموریت های فضایی چندهفته ای ارایه دادند و همچنین داده های سلامتی 42 فضانورد را بررسی کردند که پیش از آغاز مطالعه به ماموریت فضایی رفته بودند.

براساس یافته ها، در 7 روز ابتدایی ترک زمین سردردها عادی هستند. این آمار بالا توجه پژوهشگرها را به خود جلب کرد. گذشته از این، وقتی بدن انسان برای اولین بار وارد ریزگرانش می شود، اتفاق های عجیبی رخ می دهد. برای مثال خون در نیم تنه و سر انباشته می شود و به ورم چهره و گاهی اختلال های بینایی می انجامد. همچنین مایع درون گوش داخلی که به تعادل ما کمک می کند، به دلیل نبود گرانش مختل و به اختلال در جهت یابی و بیماری حرکت منجر می شود.

فضانوردها معمولا به علایم یادشده عادت می کنند و ناخوش احوالی، پس از اقامتی چندروزه در فضا برطرف می شود؛ اما وضعیت درمورد سردردهای فضایی متفاوت است. بر اساس داده های 87 درصد از فضانوردان مورد بررسی، سردرد در طول ماموریت به صورتی عودکننده رخ می دهد و غالبا با فشار سینوسی و انسداد همراه است. بیش از نیمی از فضانوردهایی که پس از بازگشت به زمین مورد بررسی قرار گرفتند، حداقل یک بار سردرد در طول ماموریت را گزارش کردند. بسیاری از شرکت کنندگان هم این علایم را با مصرف آسپیرین یا دیگر داروهای مسکن درمان و برخی دیگر خواب و ورزش را کارساز توصیف کردند.

با اینکه به سختی می توان علت سردرد فضانوردها را حدس زد، پژوهشگرها گمان می کنند که این سردردها ناشی از افزایش فشار درون جمجمه ای است که به دلیل بازتوزیع مایعات داخل بدن رخ می دهند. با کاهش قدرت گرانش، خون، لنف و مایعات نخاعی از موقعیت های رایج خود جابه جا می شوند و فشار خود را بر نقطه دیگری وارد می کنند. اگر همین مسیله علت سردردهای فضایی باشد، با یک بیماری شناخته شده ی سفرهای فضایی به نام «سندرم عصبی-چشمی مرتبط با پرواز فضایی» که در آن فشار مایعات پشت چشم به اختلال در بینایی فضانورد منجر می شود، مطابقت دارد.

سردردهای فضایی می توانند شایع تر از آن چیزی باشند که مطالعه نشان می دهد. یکی از مشکلات ارزیابی این سردردها این است که گزارش های فردی در معرض سوگیری قرار دارند. برای مثال ممکن است فضانورد به دلیل ترس از زمین گیر شدن یا ضعیف به نظر رسیدن، فراوانی و شدت علایم خود را کم اهمیت جلوه دهد.

همچنین اندازه ی محدود نمونه یک چالش به شمار می رود. در شرایط ایده آل لازم است داده ها از نمونه ی بزرگی از افراد جمع آوری شوند، اما در پژوهش های فضایی این کار تقریبا غیرممکن است.

پژوهشگرها برای درک بهتر علت سردردهای فضایی، قصد دارند گزارش های فضانوردها را با داده های بیولوژیکی ازجمله اسکن های چشم، اسکن مغز و نمونه های خون، مو و ادرار مقایسه کنند. در نهایت آنها امیدوارند با این تلاش ها به درمان سردردهای فضایی نزدیک تر شوند و بتوانند به درمان سردردهای مشابه ساکنان زمین نیز کمک کنند.

227323