«گنبد آهنین» و چالش های قدیمی دفاع موشکی آمریکا

 به گزارش پیشتاز «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا به دنبال توسعه نسل بعدی سپر دفاع موشکی این کشور با سامانه های رهگیری فضایی است. این پروژه ادامه طرح نیمه کاره «رونالد ریگان» موسوم به «جنگ ستارگان» خواهد بود.

وبگاه خبری آمریکایی بیزینس اینسایدر در گزارشی با این مقدمه درباره برنامه ترامپ برای تقویت دفاع موشکی آمریکا نوشت: او قصد دارد به منظور حفاظت کشور از حملات توپخانه ای و موشکی اقدام تازه ای موسوم به «گنبد آهنین برای آمریکا» انجام دهد که نام آن برگرفته از سامانه دفاع موشکی گنبد آهنین اسرائیل است. اگرچه ترامپ نگران تهدیداتی جدی تر به ویژه موشک های بالستیک کروز و هایپرسونیک است.

فرمان اجرایی رئیس جمهور آمریکا در این زمینه ادامه دهنده ابتکار دفاع راهبردی ریگان خواهد بود که معمولا از آن به عنوان «جنگ ستارگان» یاد می شود. این پروژه جدید منعکس کننده نگرانی های فزاینده ای درباره تلاش رقبای آمریکا برای توسعه و به کارگیری موشک ها و تسلیحات پیشرفته ای است که نیازمند به کارگیری توانمندی های بیشتری توسط سامانه های دفاعی است.

نقص های احتمالی برنامه جدید آمریکا برای تقویت توانمندی های دفاع موشکی

بیزینس اینسایدر در ادامه نوشت: کارشناسان موشکی و تسلیحاتی می گویند توانمندی های فضایی برای مقابله با این تهدیدات ضرورت دارند. اگرچه برخی نیز ابراز نگرانی کرده اند که این سامانه دفاع موشکی بسیار پرهزینه از نظر فنی ناکارآمد یا برای موازنه شکننده هسته ای ثبات زدا باشند.

تهدیدات تحول یافته اند؛ روسیه در حال تولید موشک های باستیک قاره پیما موشک های هایپرسونیک و موشک های کروز هسته ای است. از سوی دیگر چین در حال تولید تسلیحات هایپرسونیک است و حتی کره شمالی در حال تولید موشک های قاره پیمای نوین و دیگر موشک های پیشرفته است.

رهگیری موشک های هایپرسونیک جدید با سامانه های دفاع موشکی قدیمی به دلیل سرعت پایین مسیر پروازی نامنظم و قدرت مانور این موشک ها دشوار است.

اما تهدیدات قدیمی تر هم چالش هایی واقعی ایجاد می کنند که می تواند از توانمندی های دفاعی آمریکا فراتر رود. موشک های مدرن معمولا مجهز به فناوری های خنثی کننده ای برای شکست دادن سامانه های رهگیری هستند و فقط اندازه برخی زرادخانه های رقبا فراتر از چیزی است که سامانه های دفاعی آمریکا قادر باشند از عهده آن بر بیایند. به طور مثال روسیه تقریبا 1700 سلاح هسته ای آماده دارد که هر یک از آن ها می تواند یک شهر آمریکا را نابود کند.

در یکی از گزارش های کمیته موضع دفاعی آمریکا در کنگره آمریکا آمده است که وزارت دفاع این کشور باید بر «ساختارهای حسگر مرکز فرماندهی و کنترل یک‎پارچه سامانه های رهگیری سامانه های موشکی کروز و هایپرسونیک و سامانه هایث دفاعی منطقه ای یا نقطه ای» تمرکز کند. همچنین در این گزارش تاکید شده است که وزارت دفاع باید فورا توانمندی هایی را که به کارگیری آن ها میسر باشد را پیگیری کند.

کارشناسان مدت ها است می گویند جنگ افزارهای فضایی برای شکست دادن تهدیدهای موشکی در حال دگرگونی ضرورت خواهند داشت. برنامه ترامپ هم به حسگرها و هم سامانه های رهگیری فضایی را برای تشخیص فوری پرتاب های موشکی و حمله به موشک ها از فضا توجه ویژه ای دارد.

این رسانه آمریکایی در ادامه گزارش خود آورده است: «رونالد ریگان» رئیس جمهور پیشین آمریکا چشم اندازی برای برنامه ای موشکی داشت که قرار بود شیوه بازدارندگی موشکی را تغییر دهد. ویژگی های آن شامل توانمندی های زمینی سامانه های حسگر جنگ افزارهای انرژی هدایت شده مانند لیزرها سامانه های رهگیری مستقر در فضا و دیگر توانمندی ها برای ایجاد تحولی عظیم درحوزه دفاعی در عصر هسته ای بود.

ریگان از جامعه علمی آمریکا که تسلیحات هسته ای را تولید کرده بود خواسته بود توانمندی لازم برای منسوخ کردن این تسلیحات را به وجود آورده و اصل ویرانگر بودن متقابل و تضمینی را برچینند.

منتقدان این برنامه دفاعی بلندپروازانه به تمسخر این برنامه را «جنگ ستارگان» خوانده و گفتند در بردارنده خطر ثبات زدایی از شیوه های معمول بازدارندگی و رقم زدن رقابت تسلیحاتی جدید خواهد بود. این برنامه در اوایل دهه ۹۰ میلادی و در پایان جنگ سرد کنار گذاشته شد اما بخش هایی از آن در آژانس دفاع موشکی بر جای مانده که بر سامانه دفاعی زمینی میان بر نظارت دارد.

ترامپ هنگام امضای فرمان اجرایی مربوط به نسل جدید سامانه دفاع موشکی آمریکا درباره توانمندی های فعلی ابراز نارضایتی کرده و با اشاره به ریگان گفت: رئیس جمهور ریگان تلاش کرد یک سامانه دفاعی موثر در قبال حملات هسته ای بسازد و با وجود این که این برنامه به پیشرفت های فنی زیادی منجر شده بود پیش از آن که اهدافش محقق شود کنار گذاشته شد.

در پیشنهاد تازه ترامپ تولید و به کارگیری حسگرها و رهگیرهای فضایی گزینه هایی برای خنثی کردن پرتاب هم زمان چند موشک پیش از شلیک  و خنثی کردن موشک ها بدون تخریبشان تا کنون جزئیات کمی از آن مشخص شده اما به نظر می رسد که این ایده تا اندازه زیادی بر فضا فناوری های پیشگیرانه و انرژی هدایت شده متکی متمرکز باشد. آمریکا نسبت به سال ۱۹۸۰ پیشرفت های زیادی در زمینه این فناوری ها داشته است.

یک سامانه رهگیری فضایی اساسا یک پرتابگر موشکی است که در مدار زمین قرار می گیرد و سرعت و برد آن متناسب با خنثی کردن موشک های بالستیک قاره پیما خارج از جو است.

در بخش پایانی این گزارش آمده است: هدف برنامه «گنبد آهنین برای آمریکا» حفاظت از حمله به آمریکا در عین حفظ توانمندی آن برای حمله دوم است که آمریکا بتواند پس از یک حمله قدرت هسته ای کافی را برای حمله ای به منظور بازدارندگی از حمله دشمن در وهله اول حفظ کند. از این نظر این سپر دفاعی و شیوه بازدارنده قدیمی به طور نظری همکاری می کنند.

کارشناسان جامعه کنترل تسلیحاتی معتقدند سامانه دفاعی پیشرفته و بهتر رقبای آمریکا را به ساختن تسلیحات بهتر ترغیب می کند. «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه بارها بر توان جدیدترین سلاح های روسیه برای دور زدن سامانه های دفاع موشکی فعلی تاکید کرده است. اگرچه برخی دیگر از کارشناسان نیز معتقدند رقبا و دشمنان آمریکا فارغ از آن که آمریکا چه توانمندی های دفاعی را به کار ببندد ابزارهای جدیدی برای به چالش کشیدن قدرت آمریکا می سازند.

پایان خبر پیشتاز